Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi (Jul 2021)
Bazı Orchis Taksonlarında Labellum Mikromorfolojisi
Abstract
Çalışmada 9 farklı Orchis taksonununa [Neotinea tridentata (Scop.) R.M.Bateman, Pridgeon amp; M.W.Chase (Syn. O. tridentata Scop.), O. punctulata Stev. ex Lindl., O. purpurea Huds., O. simia Lam., Anacamptis morio (L.) R. M. Bateman, Pridgeon amp; M. W. Chase (Syn. O. morio L. subsp. morio), Orchis picta Raf. (Syn: O. morio L. subsp picta (Lois.) K.Richt., Anacamptis papilionacea (L.) R. M. Bateman, Pridgeon amp; M. W. Chase (Syn: O. papilionacea L. var. papilionacea), Anacamptis laxiflora (Lam.) R. M. Bateman, Pridgeon amp; M. W. Chase (Syn: O. laxiflora Lam.), Himantoglossum robertianum (Loisel.) P. Delforge (Syn: O. fragrans Pollini)] ait örneklerde labellum mikromorfolojisi Taramalı Elektron mikroskobu (SEM) yöntemi ile incelenmiş ve sonuçlar teşhis anahtarı halinde sunulmuştur. Örnekler, araziden toplandığı sırada %70 alkole alınmış, bir kısmı da herbaryum kurallarına göre kurutularak teşhisleri yapılmıştır. Alkolden çıkarılan labellum örnekleri, bisturi ve iğnelerle stereomikroskop altında kesip ayrılarak doğrudan, üzeri çift taraflı yapışkan bantlar bulunan ve SEM cihazına ait çelik aparatlara yerleştirilmiştir. Bir gece kadar bekletilerek alkolü tamamıyla uçurulan bu örnekler, doğrudan Taramalı Elektron Mikroskobu (SEM) ile incelenmiş ve labellum mikrofotoğrafları çekilmiştir. Bulgularımıza göre; O. fragrans, O. papilionacea, O. purpurea taksonlarının diğer tüm incelenen taksonlardan oldukça farklı olduğu, diğerlerinde genelde kendilerine özgü değişik türevlerde konikal papilla oluşumlarının bulunduğu, bazı türlerde (O. punctulata, O. purpurea, O. simia, O. laxiflora, O. fragrans) uç ve/veya mahmuz bölgelerinin dikkat çekici farklılıklara sahip olduğu görülmüştür. Söz konusu papillaların özellikleri ve labellum yüzeyindeki bölgesel örtüşü, bazı taksonlar için ayırt edici olmuştur. Bilhassa uç bölgesindeki epidermal hücrelerin papilla içerip içermemesi, hücrelerin düz veya farklı yüzey morfoloji (skülptür) özellikleri, hücrelerin düzenli ya da düzensiz olması, yanal çeperlerinin özellikleri taksonlar arasında önemli farklılıkları oluşturmuştur.
Keywords
