پژوهشنامه علم سنجی (Mar 2021)

اعتبارسنجی شاخص‌های نوآوری در دانشگاه‌های ایران بر اساس شاخص‌های نوآوری دانشگاه‌های جهان

  • زهرا کریمی,
  • لاله صمدی,
  • سعید اسدی

DOI
https://doi.org/10.22070/rsci.2020.5266.1357
Journal volume & issue
Vol. 7, no. 13
pp. 235 – 255

Abstract

Read online

هدف: نوآوری یکی از مؤلفه‌های اصلی و مهم برای پیشرفت هر کشوری است و ازآنجایی‌که نوآوربودن دانشگاه‌ها می‌تواند باعث اصلی پیشرفت و توسعه شود بسیار ضروی است تا بتوان دانشگاه‌های نوآور را با استفاده از شاخص‌های مناسب شناسایی کرد؛ بنابراین هدف اصلی پژوهش حاضر پژوهش اعتبارسنجی شاخص‌های نوآوری در دانشگاه‌های ایران بر اساس شاخص‌های نوآوری دانشگاه‌های جهان می‌باشد. روش‌شناسی: این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی است که با رویکرد علم‌سنجی انجام شده است. روش این پژوهش اسنادی و پیمایشی است که با بهره‌گیری از تکنیک دلفی و تشکیل پنل خبرگان انجام شده است؛ پنل خبرگان شامل 10 نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های دولتی و متخصصان علم‌سنجی بودند که بر اساس تمایل و در دسترس‌بودن به‌منظور استفاده از اطلاعات آنها به‌صورت هدفمند انتخاب شدند. باید اشاره کرد پرسشنامه بخش دلفی در دو دور به‌منظور تعیین اعتبار شاخص‌های ارزیابی نوآوری دانشگاه‌های ایران از دیدگاه متخصصان انجام شد. در بخش روش اسنادی، جامعه آماری را متون و منابع چاپی و الکترونیکی مربوط به شاخص‌های ارزیابی نوآوری دانشگاه‌ها در پایگاه‌های سنجش علم داخل و خارج از کشور تشکیل داد. به‌منظور گردآوری داده‌های مورد نیاز پژوهش از چک‌لیست و پرسشنامه محقق‌ساخته استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آمارهای توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم‌افزار اکسل نسخه 16 و اس پی اس اس نسخه 25 استفاده شده است. یافته‌ها: یافته‌های حاصل از پژوهش حاضر نشان داد برای ارزیابی دانشگاه‌های نوآور در ایران شاخص مشخص و مدونی وجود ندارد. همچنین مشخص شد که در سطح جهان 63 شاخص برای ارزیابی دانشگاه‌های نوآور وجود دارد. از بین 63 شاخص شناسایی‌شده، بر اساس دیدگاه متخصصان 18 شاخص به‌منظور شاخص‌های ارزیابی دانشگاه‌های نوآور در ایران شناسایی و پیشنهاد شد. بر اساس شاخص‌های پراکندگی متغیر اعتبار شاخص‌های دانشگاه‌های نوآور به‌طور متوسط با انحراف معیار 52/0 درصد از میانگین جامعه فاصله داشت. میزان مطابقت شاخص‌های ارزیابی دانشگاه‌های ایران با شاخص‌های ارزیابی دانشگاه‌های نوآور در سطح جهان 0.56 درصد بود. نتیجه‌گیری: بسیار لازم و ضروری است که در ایران نیز شاخص‌های مشخص و مدون برای ارزیابی و سنجش دانشگاه‌های نوآور در سطح کشور تدوین شود تا بتوان روی نقاط قوت دانشگاه‌ها از بعد نوآوری تأکید کرد. شاخص‌های ارزیابی دانشگاه‌های ایران که میزان مطابقت آن با شاخص‌های ارزیابی دانشگاه‌های نوآور جهان 0.56 درصد بود نشان‌دهنده این است که این میزان مطابقت بسیار ضعیف است و باید روی شاخص‌های نوآوری دانشگاه‌ها بیش از پیش تمرکز کرد.

Keywords