ارزیابی آثار اقتصادی تحقیقات پنبه دراستان خراسان رضوی تحت سناریوهای اقتصاد باز و بسته

Abstract

ثبات و پایداری کشت و تولید پنبه و یا هر محصول دیگری نیازمند رقابت‌پذیری آن با دیگر محصولات کشاورزی منطقه است. از این‏رو، تحقیقات از راهکارهای تعیین‌کننده رقابت‌پذیری محصولات کشاورزی به‏ شمار می‏رود. تحقیق حاضر با هدف ارزیابی آثار اقتصادی تحقیقات به‏ نژادی پنبه در استان خراسان‌رضوی در دو سناریوی اقتصاد کوچک باز و بسته انجام شد. بدین منظور، از دو دسته داده ‏های مرتبط با فناوری (میانگین افزایش عملکرد، پارامتر جابه‌جایی منحنی عرضه، احتمال موفقیت تحقیق، عامل استهلاک) و بازار (مخارج تحقیق،قیمت محصول، کشش قیمتی عرضه و نرخ تنزیل) مربوط به پروژه ‏های تحقیقات به‏ نژادی پنبه که در بازه زمانی 1394 تا 1398 در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی خاتمه یافته بود و همچنین، از روش تحلیل مازاد اقتصادی استفاده شد. بر پایه نتایج مطالعه، برای هر تحقیق به‏ نژادی، تحت سناریوی اقتصاد کوچک باز، میانگین ارزش حال خالص منافع 12718000 هزار ریال، نرخ بازده داخلی 55 درصد و نسبت فایده به هزینه 6/7 و تحت سناریوی اقتصاد کوچک بسته، به‏ترتیب، 9134351 هزار ریال، 50 درصد و 7/5 پیش‌بینی و ارزیابی شده، که بیانگر بازده بالا و سودآوری اقتصادی پذیرفتنی تحقیقات به‏نژادی پنبه تحت هر دو سناریو است؛ اما مجموعه نتایح و یافته‏ های پژوهش حاضر نشان داد که تعامل و حضور در بازارهای جهانی پنبه بر میزان منافع و آثار توزیعی تحقیقات کشاورزی و نیز رقابت‌پذیری پنبه در استان خراسان رضوی خواهد افزود. از این ‏رو، شایسته است که در تدوین سیاست تحقیقات کشاورزی، درجه تعامل اقتصاد کشور با بازارهای جهانی مورد توجه قرار گیرد.

Keywords

• تحقیقات به‏ نژادی پنبه
• مازاد اقتصادی
• اقتصاد کوچک بسته