نقد تحلیل و زیبایی شناسی متون (Feb 2019)
بررسی معانی واژۀ «باز» بر پایۀ محور هم‌نشینی در تاریخ بلعمی
Abstract
چکیده مقاله :هدف از پژوهش حاضر بررسی و نقش مؤثر پیشوند «باز» در تاریخ بلعمی به عنوان یکی از ذخایر گران‌بهای نثر کهن فارسی دری است تا با توجه به آن، بارهای مختلف معنایی هر واژه درون نظام معنایی و در رابطه با محور هم‌نشینی کلمات بر روی زنجیرۀ گفتار مشخص شود و ابهام معنایی جملات رفع گردد. تنوع به‌کارگیری پیشوند «باز» در تاریخ بلعمی افعالی تازه با معانی جدید به‌وجود آورده‌است. در تاریخ بلعمی، «باز» در حالت اسم یا مصدر، صفت، قید، حرف اضافه و پیشوند فعل مرکب کاربرد دارد. در مقام پیشوندی فعل مرکب به دو صورت نمود پیدا می‌کند؛ یکی با تغییر در معنای اصلی فعل و دیگری بدون تغییر در معنای آن. مهم‌تر آن‌که کاربرد یک فعل پیشوندی یکسان در جملات گوناگون باعث تنوع معنا و کاربردهای مختلف آن گردیده که نشان می‌دهد هدف بلعمی بیان دقیق معنای فعل در متن جمله بوده‌است. در این مقاله با استفاده از روش تحلیل و توصیف داده‌ها به معانی تازه‌ای از پیشوند «باز» در ترکیب با کلمات دست خواهیم یافت.
