Vakanüvis Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi (Mar 2020)
İran’ın Dış Politika Kimliğini Oluşturan Faktörler
Abstract
Bu çalışmada İran’ın dış politika belirleme sürecinde etkili olan İranlılık, İslam, İran’ın jeopolitiği ve Şii Hilali ve devrim ihracı kimlikleri inşacılık teorisi üzerinden açıklanmaya çalışılacaktır. İranlılık kimliğinin geçmişten bu yana İran için ifade ettiği anlamsal değişimlerle birlikte güncel politikadaki etkisi tespit edilerek, İran’ın üzerinde bulunduğu jeopolitik konum ve bu konumun doğurduğu stratejik yönelimler özellikle Şii Hilali üzerinden tartışılacaktır. Bununla birlikte devrim ardı süreçte İran’ın izlemeye başladığı politikalar özellikle İslam kimliği ile ilişkisi üzerinde durularak irdelenecektir. Söz konusu süreçte devrim ihracı noktasında izlenen politikalar ve bu politikaların sosyo-ekonomik, sosyo-kültürel boyutları incelenecektir. Literatür taraması neticesinde sözü edilen kimliklere ilişkin çeşitli yaklaşımlar sıralanarak İran’ın dış politikasına ilişkin bütüncül bir çerçeve çizilecektir. Ayrıca İran’ın dış politika kimliklerinin oluşmasına kaynaklık oluşturan iç dinamiklerin neler olduğu üzerinde de durulacaktır. Özellikle devrim ardı süreçte etkinlik kazanan kimliklerin devrim öncesi süreçte etkili olan kimliklerle karşılaştırılması yapılarak İran’ın dış politikasının anlamlandırılması aşamasında sözü edilen kimliklerin etkisinin tahlil edilebilmesi mümkün hale gelecektir.
Keywords
