مجله دانشگاه علوم پزشکی سبزوار (Jan 1970)
مقایسه تاثیر درمان فراشناختی و درمان دارویی در وسواس فکری
Abstract
زمینه و هدف: با توجه به مطالعات اندک در زمینه وسواس های فکری و وجود درمان های غیردارویی، می توان درمان فراشناختی را به عنوان گزینه احتمالی مؤثر با اثرات بلندمدت تر معرفی کرد. هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان فراشناختی و درمان دارویی بر روی مبتلایان به وسواس های فکری در اختلال وسواسی- اجباری می باشد. مواد و روش ها: این پژوهش از نوع شبه تجربی با گروه کنترل و مورد می باشد . جهت اجرای طرح، افراد به طور مساوی در دو گروه 8 نفره و تحت دو مدل گروه درمانی فراشناختی (14جلسه) و درمان دارویی به (مدت 1 ماه) طبقه بندی شدند. در ابتدا و انتهای درمان، از اعضای هر دو گروه با کمک پرسشنامه های فراشناخت (MCQ-30)، مقیاس وسواسی- اجباری ییل براون (Y-BOCS)، کنترل فکر (TCQ)، مقیاس اضطراب، افسردگی، استرس (DASS-21)، پرسشنامه افسردگی بک (BDI-II) و مقیاس صفت اضطراب از پرسشنامه اضطراب صفت و حالت اشپیلبرگر (STAY-T) و مصاحبه برای ارزیابی عملکرد کلی، پیش آزمون و پس آزمون به عمل آمد. داده ها به وسیله نرم افزار آماری SPSS 18 و آزمون های آماری تی و کوواریانس مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: در کاهش شدت وسواس های فکری (006/0=P) با میانگین های پیش آزمون 07/2±13/50 و پس آزمون 81/2±25/10، استرس (003/0=P) با میانگین های پیش آزمون 89/4±00/30 و پس آزمون 52/3±87/24 و متغیر باورهای فراشناختی منفی (001/0=P) با میانگین های پیش آزمون (72/2±00/15) و پس آزمون 25/2±75/11 استفاده از درمان فراشناختی ارجحیت دارد؛ همچنین ارتباط معناداری نیز بین افزایش عملکرد کلی و دارو درمانی (042/0=P) با میانگین های پیش آزمون 83/4±25/60 و پس آزمون 28/5±75/61 دیده می شود. مشاهدات بیانگر آن بود که بین متغیرهای افسردگی (09/0=P)، نگرانی (07/0=P) و اضطراب (2/0=P) تفاوت معناداری بین درمان های مذکور وجود ندارد. نتیجه گیری: یافته ها نشان می دهد که کاهش شدت وسواس های فکری، استرس و باورهای فراشناختی منفی با استفاده از روش درمانی فراشناختی، نتایج بهتری نسبت به درمان دارویی دارد. اما نتایج در خصوص افزایش عملکرد کلی به نفع درمان دارویی می باشد. ارتباط معناداری نیز بین دو نوع درمان استفاده شده جهت متغیرهای افسردگی، نگرانی و اضطراب وجود ندارد.
