بررسی ساختار ژنتیکی شته سبز مرکبات، (Aphis spiraecola Patch (Hem.: Aphididae، روی درختان مرکبات در شمال ایران

Abstract

شته سبز مرکبات، Aphis spiraecola Patch (Hemiptera: Aphididae)، یکی از آفات مهم مرکبات در شمال کشور است. این آفت به طور مستقیم با تغذیه از شیره گیاهی و ترشح عسلک وبه طور غیر مستقیم با انتقال چندین ویروس گیاهی باعث خسارت به مرکبات می‌شود. هدف از این مطالعه تعیین ارتباط ساختار ژنتیکی جمعیت‌های مختلف شته A. spiraecolaبا پراکنش جغرافیایی آن روی درختان مرکبات در شمال ایران بود. بدین منظور تنوع ژنتیکی شته‌های جمع‌آوری شده از هشت محل در شمال ایران با استفاده از هفت نشانگر ریزماهواره مورد بررسی قرار گرفت. در میان 271 فرد شته 195 ژنوتیپ منحصر به فرد شناسایی شد و میزان تنوع کلونال در جمعیت‌ها بین 93/0 - 5/0 بود که نشان­دهنده تولید مثل پارتنوژنز اختیاری در جمعیت‌های این شته در شمال ایران است. میانگین محتوای اطلاعات چند شکلی (PIC) 62/0 بود. انحراف از تعادل هاردی - وینبرگ در همه جمعیت‌ها وجود داشت. تجزیه واریانس مولکولی نشان داد تنوع ژنتیکی قابل توجهی داخل جمعیت‌ها و درصد ناچیزی از تنوع ژنتیکی به بین جمعیت‌های مربوط به مکان‌های مختلف جغرافیایی اختصاص دارد. همچنین بر اساس ماتریس فاصله ژنتیکی نی، در بین جمعیت‌ها فاصله ژنتیکی قابل توجهی مشاهد نشد که با نتایج تجزیه ساختار با استفاده از نرم افزارStructure نیز مطابقت داشت. یافته‌های این پژوهش اطلاعات کاربردی درباره پراکنش ژنوتیپی شته سبز مرکبات در شمال کشور فراهم می‌کند که در ترکیب با اطلاعات موجود از چرخه زندگی آن می‌تواند در برنامه‌های مدیریت کنترل آفت مورد استفاده قرار گیرد.

Keywords

• ریزماهواره
• تمایز ژنتیکی
• شته
• تنوع کلونال
• پارتنوژنز اختیاری