Pizhūhish/hā-yi Irtibāṭī (May 2021)
رسانه و علوم شناختی: مطالعه ساختار صفحه‌نمایش شبکههای خبری تلویزیون با نظر به ملاحظات نظری در نظریه بار شناختی
Abstract
پردازش اطلاعات، حوزه مشترک میان رسانه و علوم شناختی است؛ در رسانه، محصول نظام فناوری پردازش اطلاعات و ارتباطات (ICT) و در شناخت انسانی، محصول نظام طبیعی پردازش اطلاعات. صفحه‌نمایش تلویزیون با استفاده از فناوری، اطلاعات را در مُدهای صوت، تصویر و نوشتار و در قالب پیامهای متنی و زیرمتنی ثابت و رونده پیش‌رو قرار میدهد و مغز، اطلاعات را در مدالیتههای شنیداری و دیداری پردازش می‌کند. افزایش ظرفیت پردازش در محیط رسانه بهخودیخود امتیاز نیست، مگر آنکه شیوه ارائه با ظرفیت و سازوکار پردازشی مغز هماهنگ باشد. برخلاف صوت و تصویر که در نواحی مشخص پردازش میشوند، پردازش نوشتار، یعنی تصویر صوتی کلام، مستلزم درگیری نواحی مختلف مغزی است و طراحی نامناسب صفحه‌نمایش، پردازش اطلاعات را مختل می‌کند. نظریه بار شناختی بر پایه معماری شناختی انسان، دستورالعمل‌هایی را برای طراحی صفحه‌نمایش توصیه می‌کند تا اندوزش اطلاعات و یادگیری پیام تسهیل گردد. این پژوهش بر پایه اثر گسست ـ توجه، اثر مدالیته و اثر حشو، به مطالعه چگونگی بهکارگیری دستورالعمل‌ها در صفحهنمایشهای چهار شبکه خبر سیما، ایران ـ اینترنشنال، بی‌بی‌سی فارسی و سی‌ان‌ان پرداخته است. یافته‌ها، نشان داد سی‌ان‌ان از فناوری پردازش اطلاعات به گونه بهینه استفاده می‌کند. همچنین، یافتههای مصاحبه نشان داد که کارشناسان شبکه خبر سیما با مفاد نظریه و کاربرد آن کمتر آشنایی دارند.
Keywords
