بررسی اثرات بیهوش‏ کنندگی بیکربنات سدیم، 2-فنوکسی اتانول، عصاره گل میخک و عصاره آویشن بر شاخص‏های خون‏ شناسی و میزان هورمون کورتیزول در ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio)

Abstract

اثرات بیهوش‌کنندگی دو ترکیب شیمیایی بیکربنات سدیم و 2-‌فنوکسی اتانول و دو ترکیب طبیعی عصاره گل میخک و عصاره آویشن بر تعداد گلبول‏های قرمز و سفید و مقدار هموگلوبین، هماتوکریت و هورمون کورتیزول خون مورد آزمایش قرار گرفت. در این خصوص شاخص‏های خون‎شناسی در ماهیان بیهوش شده با 30 میلی‏گرم در لیتر عصاره گل میخک، 100 میلی‏گرم در لیتر عصاره آویشن، 30 میلی‏گرم در لیتر بیکربنات سدیم و 3/0 میلی‏لیتر در لیتر2 - ‌فنوکسی اتانول و یک گروه شاهد بدون ماده بیهوشی در دو زمان 10 دقیقه و 24 ساعت پس از بیهوشی بررسی گردید. نتایج بدست آمده کاهش در تعداد گلبول قرمز و گلبول سفید و مقدار هموگلوبین و هورمون کورتیزول و افزایش در مقدار هماتوکریت در تیمارهای آویشن و عصاره میخک در 10 دقیقه پس از بیهوشی را نشان داد. همچنین افزایش معنی‌دار در تعداد گلبول قرمز، گلبول سفید و مقدار هماتوکریت و هورمون کورتیزول خون در تیمار 10 دقیقه و 24 ساعت پس از بیهوشی با بیکربنات سدیم نسبت به شاهد مشاهده شد (05/0P<). اما مقدار هموگلوبین خون در تیمار 24 ساعت پس از بیهوشی با بیکربنات سدیم، عصاره گل میخک، عصاره آویشن و 2-‌فنوکسی اتانول کاهش معنی‌دار نشان داد (05/0P<). در مورد تیمار 2- فنوکسی اتانول اگرچه تعداد گلبول‏های قرمز و سفید و مقدار هماتوکریت در 10 دقیقه افزایش یافت اما در زمان 24 ساعت روند کاهشی مشاهده شد و تفاوت با گروه شاهد معنی‏دار نبود. بنابر این کمترین میزان استرس‏زایی مربوط به عصاره آویشن و عصاره گل میخک بود

Keywords

• بیهوش کننده
• کپور معمولی
• استرس‏زایی
• کورتیزول
• شاخص خون‏شناسی