Türkçe ders kitaplarında spor kavramının yeri ve işlevi üzerine bir değerlendirme

Abstract

Türkçe ders kitapları diğer kitaplardan farklı olarak bilgi aktarımına odaklanmazlar. Bu yüzden belirli bir bilgiye özgü kitaplar değildir. Bu kitaplardan belirli bir konuyu öğretme yerine öğrencilerin okuma, yazma, konuşma, dinleme, dil bilgisi kurallarını kullanma vb. becerilerini geliştirmesi beklenmektedir. Bu yüzden öğrencilerin ilgisini çekecek, onları okumaya, yazmaya, konuşmaya veya dinlemeye teşvik edecek metinlere kitaplarda yer verilir. Bu metinler Türk kültüründen spora, gezilerden hava kirliliğine kadar çeşitli konularda olabilir. Bu çalışma, Türkçe ders kitaplarında öğrencilerin dil becerilerini geliştirmek amacıyla spordan nasıl ve ne kadar yararlanıldığını tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Bunun için 2022-2023 yılında 5. sınıflar Türkçe dersi için Millî Eğitim Bakanlığının okullara gönderdiği kitabın içerik analizi yapılmıştır. Bu içerik analizinde spor; basketbol, futbol, atletizm gibi branşlarla birlikte geleneksel oyunları da içerecek şekilde geniş anlamıyla ele alınmıştır. Araştırma neticesinde Türkçe ders kitaplarına metin seçilirken spor içerikli metinlerin sıklıkla tercih edildiği, basketbol, yüzme gibi bilinen sporların yanında boğa güreşi gibi az bilinenlere de yer verildiği görülmüştür. Metinler doğrudan bu spor dallarını öğretmektedir. Bunun yerine, var olan okuma metinlerinde veya ders etkinliklerinde metni başlatmak, geliştirmek, örneklendirmek veya bir durumunu yansıtmak amacıyla spor konusundan yararlanmaktadır. Böylelikle öğrencilerin dersi günlük hayatlarıyla, sevdikleri uğraşlarla kolaylıkla eşleştirmelerini sağlamakta ve onları Türkçe etkinliklerine motive etmektedir.

Keywords

• 5. sınıf Türkçe eğitimi
• spor
• Türkçe ders kitabı