مقایسه روش‌های لایسیمتری و محاسبه‌ای در تعیین نیاز آبی خرما

Abstract

خرما یکی از مهمترین محصولات باغبانی در ایران است. در این پژوهش پس از اندازه‌گیری میزان تبخیر-تعرق خرما توسط لایسیمتر در سال های اول تا سوم رشد گیاه که به ترتیب معادل 3/274، 7/402 و 2/597 میلی‌متر بود، مقادیر نیاز آبی برآورد شده با روش های پنمن-مانتیث فائو، بلانی-کریدل فائو، تشت تبخیر فائو، جنسن-هیز اصلاح شده و هارگریوز-سامانی مورد ارزیابی قرار گرفتند. بررسی آماری رگرسیون خطی معادلات تبخیر-تعرق نسبت به روش لایسیمتری نشان داد که تمام معادلات در سطح یک درصد معنی‌دار بودند. ضریب تعیین تعدیل شده (R2adj) بین 94/0 و 97/0 به ترتیب برای معادلات تشت تبخیر فائو و بلانی-کریدل فائو در نوسان بود، در حالی که کارایی مدل سازی (EF) از 93/0 در معادله پنمن-مانتیث فائو تا 95/0 در معادله بلانی-کریدل فائو متغیر بود. کمترین و بیشترین مقدار بیشینه خطای نسبی (ME) به ترتیب به معادله هارگریوز-سامانی و تشت تبخیر فائو و حداقل و حداکثر تفاوت نسبی بین مقادیر برآورد شده و اندازه‌گیری شده (nRMSE) به ترتیب به معادله بلانی-کریدل فائو و پنمن-مانتیث فائو تعلق یافت. کمترین و بیشترین ضریب جرم باقی‌مانده (CRM) نیز در معادلات بلانی-کریدل فائو و جنسن-هیز اصلاح شده وجود داشت. مقایسه معادلات تبخیر-تعرق نشان داد که معادله بلانی-کریدل فائو، دارای بیشترین دقت برازش در شهرستان اهواز بود. البته روش‌های پنمن-مانتیث فائو و تشت تبخیر فائو نیز دقت خوبی داشتند.

Keywords

• آبیاری
• تبخیر-تعرق
• پنمن-مانتیث فائو
• رگرسیون
• ضریب تعیین