مجله علوم تربیتی (Mar 1997)

نظریه‌ سؤال‌ - پاسخ‌ در آزمونهای‌ روانی‌ - تربیتی‌

  • حسین‌ سپاسی

DOI
https://doi.org/10.22055/edus.1997.16130
Journal volume & issue
Vol. 3, no. 2
pp. 38 – 60

Abstract

Read online

دراین‌مقاله‌ سعی‌ شده‌ است‌ تا نظریه‌ جدید آزمون‌ سازی‌ موسوم‌ به‌ نظریه‌ سؤال‌ - پاسخ‌ (Item Response Theory) مورد بحث‌ و بررسی‌ قرار گیرد. این‌ نظریه‌ عمدتا" به‌ دلیل‌ اشکالاتی‌ به‌ وجود آمده‌ است‌ که‌ روانسنجان‌ جدید به‌ نظریه‌ کلاسیک‌ آزمون‌، مطرح‌ کرده‌اند. این‌ نظریه‌ نمره‌ کل‌ آزمون‌ را برای‌ تفسیر عملکرد آزمودنی‌ مدنظر قرار نمی‌دهد. بلکه‌ هر سؤال‌ آزمون‌، به‌طور انفرادی‌ مورد مطالعه‌ قرار می‌گیرد. این‌ نظریه‌ از منحنی‌ ویژگی‌ سؤال‌ و پارامترهایی‌ چون‌ دشواری‌ و تمیز، برای‌ برآورد احتمال‌ پاسخ‌ درست‌ آزمودنی‌ به‌ هر سؤال‌ آزمون‌ استفاده‌ می‌کند. به‌علاوه‌، این‌نظریه‌ بر پایه‌ دو فرض‌ اساسی‌ استقلال‌ موضعی‌ و تک‌بعدی‌ بودن‌ فضای‌ خصیصه‌ مکنون‌ استوار است‌. و براین‌ اساس‌، احتمال‌ پاسخ‌ درست‌ هر سؤال‌ آزمون‌ به‌ عنوان‌ تابعی‌ از دشواری‌ سؤال‌ و توانایی‌ آزمودنی‌ توسط‌ منحنی‌ تراکمی‌ نرمال‌ و اخیرا" توسط‌ منحنی‌ منطقی‌ که‌ ساده‌تر است‌، بررسی‌ می‌ شود.