مطالعات قرآن و حدیث (Aug 2016)
رهیافتی زبانشناختی به برابری جنسیتی در قرآن کریم؛ نقدی بر فمینیسم اسلامی
Abstract
فمینیسم اسلامی در شاخه هرمنوتیکی خود، ارائه خوانشی جدید از قرآن کریم جهت اثبات «برابری جنسیتی میان مردان و زنان» به عنوان یک آموزه اصیل قرآنی را سرلوحه همّت خویش قرار داده است. از آنجا که یکی از مهمترین پایههای اثبات این مدعا، شواهد زبانشناختی است، فمینیستهای مسلمان با استناد به مفاهیم «زوجیت» و «ذکر/أنثی» و کاربرد هریک از آنها در قرآن کریم، بر برابری جنسیتی زنان و مردان اصرار ورزیدهاند. مبتنی بر همین دغدغه این نوشتار نیز با اتخاذ رویکردی زبانشناختی، به نتایج هرمنوتیکی ایشان توجه نموده و پس از بازیابی واژگان متعلق به حوزه معنایی «جنس و جنسیت» در قرآن کریم، امکان اثبات ایدهی «برابری جنسیتی» درتعالیم قرآنی را به قضاوت نشسته است. این مطالعه نشان داد که قرآن کریم علاوه بر تمایزگذاری میان دو حوزه «جنس» و «جنسیت»، رابطه میان مردان و زنان را در دو سطح مجزای خانواده و اجتماع به بحث گذارده و با وجود ارتقای جایگاه بانوان، نقش مردان و زنان را به صورت مکمّلی ـ و نه برابر ـ تبیین نموده است.
Keywords
