Sosyal Medyada Psikopolitik Pazarlama: Seçmen Davranışı Üzerine Araştırma

Abstract

Neoliberal rejim geleneksel iktidarlardan farklı olarak data merkezli tekniklere yaslı psikopolitikadan beslenmektedir. Bir psikopolitik teknik olarak profilleme işlevi ortaya koyan psikometri, öznenin öngörülebilir nesneye dönüşmesindeki kritik aşamayı işaret etmektedir. Yeni teknik ve teknolojik aygıtlar aracılığıyla depolanan psikografik veriler kişiselleştirilmiş içerik üretimini sağlamaktadır. Psikometrik datalara bağlı biçimde üretilip tüketici davranışını yönlendirmeden seçmen davranışını etkilemeye uzanan bir alanda araçsallaştırılan dark ads bu içeriklerin başında gelmektedir. Çağın kamusal alanı kabul edilip kitlesel denetime giden en kısa yollardan biri olan seçmen davranışını doğrudan etkileme gücü olduğu düşünülen sosyal medya mecraları psikopolitik pazarlamanın faaliyet alanına dönüşürken hiper kişiselleştirmeye bağlı karanlık reklamlar üzerinden karar verme süreci manipüle edilmektedir. Kullanıcılar kişisel verilerine uygun biçimde kurulan sahte gündemlere hapsedilerek birbirini dışlayan suni enformasyonlardan oluşan akışlarda tutulmaktadır. Netice olarak psikometrik hesaplamalarla pazarlama nesnesi konumuna yerleşen seçmenin hür biçimde politik sürece eşlik etmesi engellenmekte, sağlıklı oy kullanma davranışı baltalanmaktadır. Psikopolitik pazarlamanın seçmen üzerindeki etkisine odaklanan bu çalışmada yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Bulgular; katılımcıların psikografik verilere dayalı karanlık reklam tüketimi ve algoritmalara bağlı suni gündemden türeyen sahte hakikat konusunda bilinçli davranmadığı, bahse konu içeriklerden uzak durmak yerine bu tür çıktılara maruz kalmayı tercih ettiği sonucuna ulaştırmıştır. Bu aşamada çağın insanına medya okuryazarlığı yetisi ve sosyal medya kullanımı becerisi edinme gerekliliğine ilişkin öneride bulunabilir.

Keywords

• sosyal medya
• psikopolitik pazarlama
• psikopolitika
• karanlık reklam
• botlar
• neoliberalizm