Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi (Dec 2017)
UYGUR ASILLI DİLBİLİMCİ MİRSULTAN OSMANOV VE LOBNOR AĞZI
Abstract
Türkoloji araştırmaları alanında gün geçtikçe bilgi birikimi artıyor ve bu alanda temel çalışmaları yaparak ışık saçan büyük araştırmacıları da ortaya çıkarıyor. Onlardan birisi de Uygur dilbilimci Mirsultan Osmanov’dur. O, hayatını Çağdaş Uygur ağızlarının tespitine, bu ağızlara ait malzemelerin derlenmesine ve yayımına adamış, tarihî Türk dillerini incelemiş, Dîvânu Lugâti’t-Türk’ün çağdaş Uygurca tercümesinden Kutadgu Bilig’in yeniden yayımına, Ali Şîr Nevâyî’nin eserlerinin toplu neşrine değin pek çok konu ile ilgilenmiştir. Lobnor ağzı, Doğu Türkistan’da Lob gölü çevresinde yaşayan bir Türk boyunun konuşma ağzıdır. Bu ağız, taşıdığı özellikler açısından Türkoloji dünyasına özel bir yere sahiptir. Bu ağızla ilgili iki görüş öne sürülmektedir: Birincisi bu ağzın Kırgız Türkçesinin bir ağzı, ikincisi de Uygur Türkçesinin bir ağzı olduğudur. Bu yazıda Lobnor ağzı üzerine yapılan bu görüşlere değinilmiş ve bu konudaki Mirsultan Osmanov’un düşünceleri irdelenmiştir.
