علوم و تحقیقات بذر ایران (Mar 2015)
اثر پرایمینگ ماتریکس بر بهبود برخی ویژگیهای جوانهزنی بذر سه رقم سویا [Glycine max (L.) Merrill] رشد یافته تحت شرایط آبیاری محدود
Abstract
جهت ارزیابی اثر پرایمینگ ماتریکس بر برخی ویژگیهای جوانهزنی بذر سه رقم تجاری سویا، تولید شده تحت اعمال تنش خشکی بر گیاه مادری، تحقیقی مزرعهای و آزمایشگاهی بهصورت فاکتوریل بهترتیب در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و کاملاً تصادفی با 4 تکرار در مزرعه مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر و آزمایشگاه تجزیه کیفی بذر مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال در کرج انجام شد. بذرهای 3 رقم تجاری سویایL17، Hamilton و Williams با آبیاری گیاه مادر پس از 50، 100 و 150 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A تولید شدند. سپس بذرها با محلول به نسبت وزنی1 به 4 بسترهای جامد کمپوست استریل، ورمیکولیت، پرلیت و زئولیت در آب مقطر پرایمینگ ماتریکس شدند و تیمار شاهد، بذرهای پرایمینگ ماتریکس نشده بودند. با آزمون جوانهزنی استاندارد درصد جوانهزنی نهایی، درصد گیاهچههای عادی و غیرعادی، متوسط زمان جوانهزنی، ضریب سرعت جوانهزنی، متوسط جوانهزنی روزانه و سرعت جوانهزنی روزانه تعیین شدند. نتایج نشان داد، اعمال تنش خشکی بر گیاه مادری سبب کاهش درصد جوانهزنی نهائی، گیاهچههای عادی و شاخصهای سرعت جوانهزنی و افزایش درصد گیاهچههای غیرعادی و متوسط زمان جوانهزنی گردید. بذرهای رقم L17در شرایط تنش خشکی از درصد جوانهزنی نهائی بیشتر و درصد گیاهچههای عادی کمتری نسبت به سایر ارقام مورد بررسی برخوردار بودند. بهطورکلی پرایمینگ ماتریکس سبب بهبود صفات مرتبط با جوانهزنی مورد بررسی بذرهای تولید شده تنش خشکی گردید و با افزایش شدت تنش خشکی این بهبود مشهودتر بود. بسترهای جامد ورمیکولیت، زئولیت، کمپوست و پرلیت بهترتیب از اثر بهبود دهنده بیشتری برخوردار بودند. بذرهای رقم Hamilton تولید شده در شرایط تنش و بدون تنش خشکی، پرایمینگ ماتریکس شده با بستر جامد ورمیکولیت از بیشترین بهبود برخوردار بودند.
