Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Jan 2014)
Serbest Ticaret ve Korumacılık, Avrupa Birliği’nde Malların Serbest Dolaşımı ve Türkiye’nin Uyumu
Abstract
Malların serbest dolaşımı, Avrupa Birliğinin başarıhikayelerinden bir tanesi olup, Avrupa Birliğinin dört temel serbestisinden kişilerin, hizmetlerin ve sermaye biridir. Bu yüzden AB Müktesebatıfasıl başlıklarından ilki malların serbest dolaşımıilkesine uyumdur. Malların serbest dolaşımıdışticaret politikasıaraçlarından gümrük vergisi, ihracat ve ithalat miktar kısıtlamalarıve eşetkili önlemler, tarife benzeri araçlar ve ticarette görünmez engellerin kullanılmasının yasaklanmasıhedeflenir. Bu amaçla, Birliğe üye ülkelerin kuruluşanlaşmasında belirlenen ortak ticaret politikasına uyumu ve ticari malların belirlenen standartlara uyumunu sağlamasıgerekmektedir. Bu bağlamda, Malların serbest dolaşımıfasılı, bu uyumla ilgili teknik şartlarıbelirlemektedir. Bu uyum sadece üye ülkeleri değil, Birlikle ortak Pazar içinde ticaret yapan üçüncü ülkelerin ticari mallarınıda kapsamakta ve bu yüzden üçüncü ülkeler birlik içinde herhangi bir teknik engelle karılaşmamak adına belirlenen kurallara uygun mallarıithal etmelidirler. Birlik ayrıca 1968 yılında Gümrük birliği kurduğu için, üçüncü ülkelere karşıbir Ortak Gümrük Tarifesi OGT uygulanmaktadır. Serbest dolaşıma dahil olan mallar; topluluk menşeli mallar, üçüncü ülke menşeli mallar ve bir üye devlet gümrüğünce gümrüklenip topluluğa giren mallarıiçermektedir. Serbest dolaşım ile gümrük vergileri ve miktar kısıtlamalarıüyeler arasında kaldırılmıştır. Türkiye ile Avrupa Birliği AB arasında malların serbest dolaşımıyla ilgili hükümlerin belirlenmesinde, 1963 Ankara Anlaşması, 1971 Katma Protokol ve 1996 yıllarıarasında imzalanan Gümrük Birliği üç önemli kilometre taşıdır. 1999 yılında Helsinki Zirvesi ile Türkiye’nin adaylığının kabul edilmesinin ardından Türkiye ile Avrupa Topluluğu arasında malların serbest dolaşımıhususunda gerekli uyumun sağlanmasıkonusu yeniden gündeme gelmiştir. Topluluk mevzuatının bir parçasıolan malların serbest dolaşımıTürkiye’nin üyelik yükümlülüklerini yerine getirmek için uyum göstermesi gereken alanlardan birisini oluşturmaktadır. Bu çalışmanın amacımalların serbest dolaşımıkonusunda Türkiye ile Avrupa Topluluğu arasındaki uyum seviyesinin belirlenmesi ve üyelik müzakerelerinin başlamasıhalinde Türkiye’deki ulusal mevzuatın nasıl değişeceği konusunun incelenmesidir.
