Orta-Çağ Avrupasının Başat Aktörlerinden Biri Olarak Din (Rodney Stark Eleştirisi)

Abstract

Hem entelektüel tartışmalarda hem de gündelik konuşmalar içerisinde söz konusu Ortaçağ ise, genellikle o dönemin inanç açısından “Altın Çağ” olduğu ifade edilir. Bununla birlikte, bireylerin sahip oldukları ideoloji ya da siyasi fikirlerden dolayı normatif ifadeler de Orta Çağ dönemini adlandırmak için kullanılabilir. Özellikle Rönesans bilginleri kendilerinden önceki dönemi tanımlamak için "Karanlık Çağlar" ifadelerini kullanmışlardı. Ancak 20. yüzyılın sonlarına doğru bu ifade sorgulanmaya başlanmıştır. Rodney Stark başta olmak üzere kimi araştırmacılar Orta Çağ olarak adlandırılan dönemde aslında dinin iddia edildiği kadar güçlü olmadığını vurgulamışlardır. Bu makale ise, Stark’ın ve diğer araştırmacıların Orta Çağ anlatılarının karikatürize edilmiş bir tarih anlatısı olduğunu ve Orta Çağ ile ilgili ifade ettiklerinin o dönemi yansıtmaktan uzak olduğunu iddia etmektedir. Çalışma nitel araştırma yaklaşımını benimsenmiş olup, birincil ve ikincil kaynaklara ulaşarak yapılan literatür taraması ile elde edilen veriler betimsel analize tabii tutulmuştur. Makale dinin etkisiz olduğunu değil, aksine, dinin ve dinî kurumların hem sıradan bireyin gündelik yaşamını şekillendirdiğini, hem imparatorlukların aldıkları önemli siyasi kararlara müdahil olduklarını, hem de dönemin entelektüel dünyasının konularını domine ettikleri iddiasını savunmaktadır. Bu sebeple makale kilisenin ve dinin gündelik yaşam, politika ve entelektüel kültür üzerindeki etkilerini bu sıra ile okuyucuya sunmakta ve Stark’ın iddialarının Orta Çağ’ı yansıtmadığını vurgulamaktadır.

Keywords

• Orta Çağ
• Katolik Kilisesi
• Din
• Din Sosyolojisi
• Rodney Stark