Seminare (Oct 2021)
Hierarchia wartości nieletnich przestępców i jej możliwe związki z zachowaniami przestępczymi
Abstract
W teorii wartości dominuje pogląd, że są one podstawowym elementem normatywnym determinującym zachowanie jednostki i są nadrzędne wobec przekonań i postaw. Wartości uporządkowane w określony system stanowią istotny czynnik zdrowia psychicznego człowieka, warunkujący jego stosunek do przeszłości, umiejętność formułowania przyszłych celów i rozwój osobowości. Im bardziej centralne jest ich znaczenie w hierarchii, tym większy mają one wpływ na decyzje i postępowanie człowieka. W świetle znanych modeli psychologicznych istotne wydaje się zbadanie możliwego związku hierarchii wartości uznawanej przez osoby nieletnie z podejmowanymi przez nie zachowaniami przestępczymi. W przeprowadzonych badaniach wykazano istotne różnice w deklarowanej hierarchii wartości ostatecznych i instrumentalnych między grupą nieletnich przestępców osadzonych w Schronisku dla Nieletnich a grupą kontrolną młodzieży niekaranej oraz normami dla danej grupy wiekowej. Istotne różnice w badanych grupach wykazano w wartościach ostatecznych: bezpieczeństwo rodziny, mądrość i pokój na świecie, a w wartościach instrumentalnych były to: czysty, uczciwy i posłuszny. Charakter i wielkość wykazanych różnic pozwala na potwierdzenie możliwych związków preferencji określonych wartości z podejmowaniem zachowań przestępczych wśród młodzieży.
