GRİ TAHMİN VE BOX-JENKINS YÖNTEMLERİ İLE ANTALYA LİMANI İÇİN AYLIK KONTEYNER TALEP TAHMİNİ

Abstract

Konteyner taşımacılığının, denizyolu ticaretindeki önemi her geçen gün artmaktadır. Konteyner hacminin etkili tahmini ise liman planlaması ve işletimi için bir karar desteği sağlamaktadır. Bu nedenle liman yönetimlerinin geleceğe yönelik planları açısından tahminleme çalışmaları önemli bir rol oynamaktadır. Bu çalışmada, Antalya’da bulunan Port Akdeniz Limanı için yapılan tahmin modellerinde Ocak 2008-Aralık 2017 (120 ay) dönemi konteyner istatistikleri veri seti olarak kullanılmıştır. Liman işletmesinin yük talep tahmini, konteyner bazında ve mevsimsel farklılıklar dikkate alınarak, Ocak 2018-Aralık 2019 (24 ay) dönemi için yapılmıştır. Gri Tahmin ve Box-Jenkins yöntemlerinin kullanıldığı çalışmada, konteyner tahminleri Gri Model (1,1) ve ARIMA (0,1,0)x(0,1,1)12 modelleri ile analiz edilmiştir. Tahmin sonuçları başarı kriterleri ile değerlendirildiğinde, Gri Model (1,1)’in MAPE ve MAE değerlerinin daha düşük olduğu gözlemlenmiştir. Ancak hem RMSE ve MSE hem de sapma değerleri dikkate alındığında ise; ARIMA (0,1,0)x(0,1,1)12 modelinin daha iyi ve uygun tahmin değerleri verdiği tespit edilmiştir.

Keywords

• container, forecasting, gray model, arima, port of antalya
• konteyner
• tahminleme
• gri model
• arima