Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Dec 2022)
Çeviri Stratejilerinden Ya. İ. Retsker’in Sözcüksel Çeviri Dönüşümleri: Suç ve Ceza Örneği
Abstract
Çeviri kültür ve dil bariyerlerini aşmada kilit görev üstlenen bir etkinliktir ve antik çağdan günümüze kadar ulaşan bir tarihe sahiptir. Çarlık Rusya’sında çeviri çalışmaları Batı Avrupa medeniyetine açık olan I. Petro döneminden itibaren önem kazanır. Çeviri alanında yapılan bilimsel çalışmaların sayıca azlığı kuramsal çalışmalara eğilimin başlamasında ana etken olur. XX. ve XXI. yüzyıl çeviri kuramlarına yönelik yaklaşımların ortaya konduğu ve uygulama ortamı bulduğu dönemdir. Ya. İ. Retsker, 1950’de kaleme aldığı “Anadile Yapılan Çevirilerde Kurallı Karşılıklar Üzerine” (О закономерных соответствиях при переводе на родной язык) adlı makalesinde Rusça çeviri çalışmalarında öne sürülen ilk kuram olan Kurallı Karşılıklar Kuramı’na yer verir. Retsker belirlemiş olduğu çeviri stratejilerinden yola çıkarak sözcüksel çeviri dönüşümlerini ortaya koyar. Çalışmada Retsker’in sözcüksel çeviri dönüşümleri “Suç ve Ceza” (Преступление и наказание) romanının 2008 ve 2018 yıllarında Rusçadan Türkçeye yapılmış olan iki çevirisi üzerinden örneklerle desteklenerek incelenmiştir.
Keywords
