بررسی اثربخشی تلفیق دارو درمانی و شناخت درمانی گروهی مبتنی بر ذهن آگاهی (MBCT) بر کاهش افسردگی زنان مطلقه‌ی شهر اصفهان

Abstract

خلاصه مقدمه: مطالعه‌ی حاضر با هدف تعیین اثر بخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی توأم با درمان استاندارد داروی ضد افسردگی بر شدت افسردگی، نگرش‌های ناكارآمد و مهارت‌های مقابله با استرس گروهی در زنان مطلقه طراحی گردید. روش‌ها: این كارآزمایی بالینی تصادفی، در سال 1378 با مشاركت 60 زن مطلقه انجام گرفت؛ با اجرای مقیاس‌های افسردگی بك، نگرش ناكارآمد وایزمن و مهارت مقابله با استرس اندلر و پاركر آزمودنی‌ها از نظر سه متغیر پیامد یعنی شدت افسردگی، نگرش ناكارآمد و مهارت مقابله با استرس با مؤلفه‌های تكلیف‌مداری، هیجان مداری و اجتناب‌مداری در مرحله‌ی پایه، یك ماه پس از مداخله، 8 هفته بعد از اتمام دوره و پس از سه ماه پی‌گیری انجام شد. تحلیل داده‌های خام به استفاده از 11SPSS و اجرای آزمون‌های توصیفی و استنباطی از جمله آنالیز كوواریانس تكرار مقادیر صورت گرفت. یافته‌ها: وجود تعامل معنی‌دار بین زمان و نوع مداخله برای كلیه‌ی متغیرهای پی‌آمد دیده شد. در گروه تجربی، با گذشت زمان از شدت افسردگی، نگرش ناكارآمد، شیوه‌های هیجان مداری و اجتناب مداری كاسته شد و روش تكلیف مداری افزایش یافت. این تغییرات برای دو گروه غیرتجربی آن‌چنان محسوس نبود. بالاترین میزان اثر مداخله به ترتیب در كاهش شدت افسردگی (71/0)، رفتار اجتنابی (67/0)، نگرش ناكارآمد (65/0)، افزایش مهارت تكلیف‌مداری (56/0) و كاهش هیجان مداری (21/0) بود. نتیجه‌گیری: مشاهدات حاضر مؤید تأثیر درمان افسردگی به روش تلفیقی داروی ضد افسردگی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی است. با علم به شیوع بالای افسردگی و تبعات طلاق، پزشكان عمومی و روان‌پزشكان با الهام از مهارت‌های شناخت درمانی می‌توانند در كمك به این بیماران مؤثر باشند. واژگان کلیدی: طلاق، افسردگی در زنان، نگرش ناكار آمد، مهارت مقابله با استرس، شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی، دارو درمانی.