Interdisciplinary Studies in the Humanities (Dec 2023)
اصلاح ساختاری رفتار ریاکارانه با تمرکز بر کنشگران مرزی در آموزش‌وپرورش
Abstract
دوگانه عاملیت-ساختار در مورد رفتارهای ریاکارانه جمعی در میان ایرانیان مدت‌هاست موضوع بحث و مناقشه بوده است. در این میان برخی عاملیت و برخی دیگر عامل اصلی این رفتار نادرست را ساختار موجود در جامعه دانسته‌اند. هدف پژوهش حاضر بررسی عمیق علل رفتار ریاکارانه و ارائه الگویی برای اصلاح آن با تمرکز بر نهاد آموزش‌وپرورش است. رویکرد پژوهش کیفی و میان‌رشته‌ای با استفاده از داده‌های جامعه‌شناسی، روانشناسی، حقوق، ادبیات، علوم سیاسی، روابط بین‌الملل و ... بوده است. کدگذاری داده‌ها تا اشباع نظری با استفاده از روش تحلیل موضوعی ادامه یافت. مقوله‌های اصلی در بخش علت رفتار ریاکارانه تحت تسلط فرا نظریه ساختار-عمل گیدنز شناسایی می‌شوند. این نظریه هنجار اجتماعی را نتیجه کنش عاملیتی-ساختاری می‌داند. به‌این‌ترتیب در بخش عاملیت، ساده‌انگاری بیش‌ازحد رفتار ریاکارانه، نفی فردیت و جبر تاریخی و برای مقوله ساختار، انحصار (سازمانی) دولتی، استبداد، استفاده ابزاری از دین و خودکامگی برخی مدیران، قرار دادن سنت در برابر مدرنیته و احساس ناامیدی اجتماعی در برابر بی‌عدالتی‌های موجود برای مقوله ساختار پدید آمد. بر اساس الزامات و محدودیت‌های آموزش‌وپرورش، ضمن رعایت نظریه کاملاً ایرانی کنشگران مرزی مقصود فراستخواه، مقوله‌های اجرای اصل شایسته‌سالاری و تخصیص منابع شایسته ، قرار دادن دروس فلسفه اخلاق و حقوق بشر در سرفصل‌ها، ایجاد فضا برای روانشناسان، تلاش برای احیای سرمایه اجتماعی، استفاده از هر فرصتی برای ایجاد بستری برای مدرنیته، اجرای مدیریت دانش و اجماع در انجام کنش‌های مدنی کارآمد نیز به‌عنوان راهکار پیشنهاد شد.
Keywords
