ارزیابی میزان تأثیرگذاری دانش بومی بر پایداری توسعة کشاورزی مطالعة موردی: روستاهای دهستان گوگ‌تپة شهرستان بیله‌سوار

Abstract

افزایش روزافزون آگاهی‌ها در زمینة تأثیر سوء بسیاری از فناوری‌های نوین بر منابع محیطی و ارزش‌های سنتی اجتماعی به‌ویژه ارزش‌های روستایی، تأکید بر دانش بومی را براى دستیابى به توسعه قوت بخشیده است. بهادادن به دانش بومى که مقدمة توجه همه‌جانبه به توسعه و یکی از اصول توسعة محلی به‌شمار می‌آید، برگرفته از تجربیات بلاواسطه در طبیعت است که به شناخت موقعیت‌های فرهنگی و محیط‌های اجتماعی این جوامع مربوط می‌شود. دانش بومی اجتماعات روستایی، ابزار مهم مقابلة آنها با مسائل محیطی، اقتصادی و اجتماعی و تداوم بقای اجتماعات روستایی برشمرده می‌‌شود. مقالة حاضر به‌دنبال سنجش و ارزیابی نقش دانش بومی روستاهای دهستان گوگ‌تپه در دستیابی به توسعة کشاورزی است، که با روش‌‌شناسی توصیفی- تحلیلی و پیمایش میدانی ازطریق پرسشنامه انجام شد. جامعة نمونة تحقیق را 298 خانوار از ساکنان روستاهای نمونه تشکیل دادند که با فرمول کوکران تعیین شدند. نتایج تحقیق گویای تأثیرگذاری اندک و کمتر از حد متوسط دانش بومی بر مؤلفه‌های توسعة اقتصادی و اجتماعی و برعکس تأثیر زیاد آن بر ابعاد محیطی و حفظ منابع تولید در نواحی روستایی است. دلیل این امر را می‌توان وابستگی به فناوری‌ها و ابزار نوین و انطباق‌نداشتن آن با شرایط فعلی و قدرت ریسک پایین کشاورزان برشمرد.

Keywords

• تحلیل عاملی
• تکنیک VICOR
• توسعة کشاورزی
• دانش بومی
• دهستان گوگ‌تپه