Birinci basamakta reçeteleme trendi ve sık karşılaşılan tanılara ait reçetelerin incelenmesi: Türkiye verisi

Abstract

Amaç: Bu çalışmada Türkiye’de birinci basamakta düzenlenen reçetelerin ayrıntılarının incelenmesi ve bunların yıllara göre değişiminin değerlendirilmesi amaçlandı.Gereç ve Yöntem: Türkiye’de 2013-2016 tarihleri arasında birinci basamak hekimleri tarafından yazılan ve Reçete Bilgi Sistemi’nde kayıtlı tüm elektronik reçetelerdeki ilaçların ayrıntıları incelendi. Hastaların cinsiyetleri ve yaş grupları özelinde reçete başına düşen ortalama ilaç sayıları (RBDİS) belirlendi. İncelenen yıllarda en sık karşılaşılan ilk yirmi ilacın yer aldığı reçetelerin yüzdeleri belirlendi. Dört yıllık süreçte tek tanılı reçeteler içerisinde en sık karşılaşılan on tanının yer aldığı reçetelerin yüzdesi ve RBDİS incelendi. Bulgular: Dört yılın toplamında 518.335.821 adet reçetede 1.457.034.275 kalem ilaç reçetelendiği ve RBDİS’nin 2,81 olduğu tespit edildi. Tüm yıllarda reçetelerde en fazla yer alan ilaçlar “diğer soğuk algınlığı preparatları” (%19,2-%19,7) ve “amoksisilin+beta-laktamaz inhibitörü” (%9,9-%10,5) idi. Dört yılın toplamında tek tanılı reçetelerde hipertansiyon (%6,9, RBDİS: 2,00) ve “akut üst solunum yolu enfeksiyonu, tanımlanmamış” (ÜSYE), (%6,5, RBDİS: 2,61) tanıları ilk sıralardaydı.Sonuç: Birinci basamaktaki reçetelerin daha çok kadınlara ve yaşlılara yazıldığı ve ÜSYE ile hipertansiyon endikasyon alanlarında yoğunlaştığı anlaşılmaktadır. Soğuk algınlığı preparatları, NSAİİ’ler, PPİ’ler, analjezikler ve geniş spektrumlu antibiyotiklerin fazla reçeteleniyor olması birinci basamakta rasyonel reçeteleme davranışı ile ilgili önemli sorunların varlığına işaret etmektedir.

Keywords

• drug utilization
• primary care
• national data
• electronic prescription
• trend analysis
• i̇laç kullanımı
• birinci basamak
• ulusal veri
• elektronik reçete
• trend analizi