مطالعه پدیده "بازتولید اجتماعی" از نگاه جامعه شناسی پیر بوردیو بر روی آثار الیویه آدام

Abstract

الیویه آدام نویسنده‌ی جوان فرانسوی که به وضوح تحت تاثیر نظریات جامعه‌شناختی پیر بوردیوست، بخش چشمگیری از آثار خود را به ترسیم جامعه‌ی کنونی فرانسه اختصاص داده است که از زخم‌هایی چون شکاف میان طبقات گوناگون اجتماع، ناامیدی به آینده، تعارضات میان قشر حاکم و به حاشیه رانده‌شدگان، دور از دسترس بودن روزافزون تحقق آرزوی تحرک اجتماعی و نیز استمرار ناخوشایند پدیده‌ی بازتولید اجتماعی رنج می‌برد.آدام، به‌واسطه‌ی شخصیت‌های پرشماری که خلق کرده، گروه‌های مختلف جامعه را به تصویر کشیده و نیم نگاهی به روش‌هایی انداخته است که برخی از آنها برای حفظ یا افزایش هریک از سرمایه‌های چهارگانه‌ی خود، اعم از سرمایه نمادین، مالی، علمی و اجتماعی، به‌کار می‌گیرند. مهم‌ترین و رایج‌ترین این تدابیر در روزگار معاصر سرمایه‌گذاری تحصیلی است که نویسنده به تفصیل در رمان‌های خود بدان پرداخته است.رابطه میان محل زندگی، جایگاه شغلی و اجتماعی والدین و میزان تحصیلات فرد، که عوامل موثری در تعیین سرنوشت حرفه‌ای و به تبع آن اجتماعی وی به شمار می‌روند، در تحلیل های این رمان نویس از اجتماع خود نقش محوری دارند.آثاری از آدام همچون کناره‌ها، صخره‌ها، در پناه هیچ، رنج بی حاصل، یک دست بدمینتون و بادهای مخالف که در این نوشتار مورد مطالعه قرار گرفته‌اند، تصویری از رویکرد منفعلانه‌ی اقشار تحت سلطه، شیوه‌های به‌کارگرفته شده توسط طبقه‌ی حاکم، و نیز تابعیت محض حاکمیت از این طبقه، در عدم تحقق آرزوی دور تحرک اجتماعی و برابری فرصت‌ها که دولت‌ها وعده‌ی آن را به‌کرات در طی دهه‌های اخیر داده اند، را پیش روی خواننده قرار می دهند.

Keywords

• آدام
• بازتولید
• بوردیو
• تحرک اجتماعی
• مدرسه