تحقیقات علوم چوب و کاغذ ایران (Jun 2022)
تأثیر تغییرات فاکتور کاپا در رنگبری با دیاکسید کلر بر میزان انحلال خمیرکاغذ حاصل از الیاف بازیافتی کارتن کنگرهای کهنه در حلال سدیم هیدروکسید/اوره
Abstract
بازسازی سلولز بهروش انحلال مستقیم در حلال، اساساً شامل پیشتیمار سلولز با یک حلال است که زنجیرهای سلولز را واکشیده میکند و منجر به سستسازی مولکولهای سلولز میشود. محلولهای آبی بر پایه سدیم هیدروکسید (NaOH) یک حلال سلولزی ارزان، غیر فرار، غیر سمی و دوستدار محیطزیست با قدرت انحلال سریع در دمای پایین است. سازوکار انحلال سلولز در این حلال هنوز کاملاً مشخص نیست، زیرا پارامترهایی مانند دما، تبلور و درجه پلیمریزاسیون سلولز وجود دارد که بر حلالیت سلولز در سیستم NaOH / اوره تأثیر میگذارد. ازاینرو، این پژوهش به بررسی تأثیر تغییرات فاکتور کاپا در رنگبری با دیاکسید کلر بر انحلال خمیرکاغذ حاصل از الیاف بازیافتی کارتن کنگرهای کهنه (OCC)، مطالعه ترکیبات شیمیایی (لیگنین و همیسلولز) و درجه بسپارش سلولز پرداخت. نتایج نشان داد با کاهش هرچه بیشتر لیگنین میزان انحلال کاهش مییابد و این کاهش انحلال در میزان لیگنین زیر 3 درصد شدیدتر است (کاهش از 44% به حدود 37% انحلال). بنابراین به نظر میرسد که طی فرایند رنگبری و حذف قسمتی از لیگنین و همیسلولز، بخشی از سلولز با درجه بسپارش کم نیز خارج میشود و میانگین بسپارش سلولز باقیمانده افزایش مییابد که در برابر پدیده انحلال خمیرکاغذ مقاومت بیشتری دارد. با افزایش فاکتور کاپا (به 2/0 و 3/0)، در مقادیر درصد انحلال و همیسلولز تغییر چندانی مشاهده نشد. بهطورکلی به نظر میرسد لیگنین و درجه بسپارش تنها عوامل مؤثر بر میزان انحلال خمیرکاغذ OCC و سلولز نیستند و میزان همیسلولز نیز میتواند تأثیرگذار باشد.
Keywords