پژوهشهای برنامه و توسعه (Jan 2025)
تأثیر امنیت انرژی بر تابآوری اقتصادی در کشورهای منا
Abstract
تابآوری اقتصادی بهعنوان معیاری برای سنجش توانایی کشورها در پیشگیری از وقوع شوکهای اقتصادی، مقاومت در برابر آنها و بازیابی سریع از اثرات مخرب این شوکها مطرح است. باتوجه به اهمیت جنبههای اقتصادی، مالی و انرژی در تابآوری اقتصادی، بررسی عمیق تأثیر فعالیتهای بازار انرژی بر این شاخص ضروری به نظر میرسد. در این مطالعه، تأثیر امنیت انرژی بر تابآوری اقتصادی کشورهای منطقۀ منا طی دورۀ 2000 تا 2021 بااستفاده از روش حداقل مربعات پویا (DOLS) و چهار معیار امنیت انرژی شامل دردسترسبودن، دسترسی، قابلیت توسعه و مقبولیت، بررسی شده است. نتایج حاکی از آن است که تولید انرژی اولیه (دردسترس بودن)، تأثیر معناداری بر تابآوری اقتصادی ندارد؛ اما مصرف انرژی اولیه (قابلیت توسعه) و شدت انرژی (مقبولیت)، اثر منفی و معناداری بر تابآوری اقتصادی دارند؛ به این معنا که افزایش این متغیرها، تابآوری اقتصادی را تضعیف کرده و اثرات منفی زیستمحیطی و اقتصادی به همراه دارند. درمقابل، افزایش دسترسی به انرژی، کیفیت نهادی، جهانیشدن و سرمایۀ طبیعی، اثرات مثبت و معناداری بر تقویت تابآوری اقتصادی دارند. بر این اساس، سیاستگذاران باید با حمایت از روند جهانی شدن بر توسعۀ انرژیهای پاک، بهینهسازی مصرف انرژی و تقویت زیرساختهای انرژی تمرکز کنند.
Keywords