Türkiye’de Enerji Tüketimi ile Finansal Gelişmişlik, Ekonomik Büyüme ve Doğrudan Yabancı Yatırım Arasındaki İlişki

Abstract

Enerji hem gelişmiş ülkeler hem de gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkeler açısından büyük önem arz eden bir kavramdır. Özellikle Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin yüksek ekonomik büyüme trendi yakalayabilmesi için gerekli olan en temel faktör diyebiliriz. Bu kapsamda çalışmanın amacı enerji tüketimi ile finansal gelişmişlik, gayri safi yurtiçi hasıla ve doğrudan yabancı yatırımlar arasındaki ilişkiyi incelemektir. Çalışmada Türkiye’nin 1970-2015 dönemini kapsayan veri seti kullanılmıştır. Çalışmada yapısal kırılmayı dikkate alan birim kök ve eşbütünleşme testleri ile birlikte Toda ve Yamamoto nedensellik testi kullanılmıştır. Ardından değişkenlerin durağanlık düzeylerinin ve değişkenler arası uzun dönem ilişkinin önemli olmadığı nedensellik testi kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, finansal gelişmişliğin enerji tüketimini, gayri safi yurtiçi hasılayı ve doğrudan yabancı yatırımları etkilediği sonucu elde edilmiştir. Ayrıca enerji tüketiminin ve gayri safi yurtiçi hasılanın doğrudan yabancı yatırımları etkilediği tespit edilmiştir. Bu sonuçlar politika yapıcılara finansal gelişmişliğin iyileştirilmesine yönelik atılacak adımların diğer sektörleri de olumlu yönde etkileyeceği bilgisini vermektedir.