Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Dec 2020)
İslami İlimler Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Metaforik Algılarındaki Değişimin İncelenmesi (Batman Örneği)
Abstract
Bu araştırmanın temel amacı; İslami İlimler Fakültesi hazırlık ve son sınıf öğrencilerinin “öğretmen” ve “öğretmenlerim” kavramlarına ilişkin algılarını metaforlar yoluyla belirlemek ve okul hayatı sürecinde bu yargılarında meydana gelen gelişme ve değişmeleri incelemektir. Çalışma nitel olup, fenomenolojik (olgubilimsel) araştırma deseni kullanılmıştır. Hazırlık ve son sınıf öğrencilerinin belirlenen kavramlarla ilgili algılarının saptanması amacıyla veri toplama aracı olarak, 2 adet açık uçlu sorudan oluşan form kullanılmıştır. Öğrencilerden “… gibidir/benzer; çünkü…” cümlelerini tamamlamaları istenmiştir. Online olarak toplanan verilerin analizinde frekans, yüzde hesaplamaları ve içerik analizi çözümleme tekniği kullanılmıştır. Cevapları geçerli olan 127 öğrenci tarafından “öğretmen” kavramına ilişkin olarak 69 adet, “öğretmenlerim” kavramı için de 61 metafor üretilmiştir. Öğretmen kavramı için üretilen metaforların ilk üç sırasında Güneş, anne, mum; öğretmenlerim kavramı için ise ilk üç sırada ışık, fener ve sahabe metaforları yer almıştır. Öğrencilerin ürettiği metaforlar ortak özellikleri bakımından irdelenerek 7 kavramsal grup oluşturulmuştur. Hazırlık öğrencileriyle son sınıf öğrencilerinden elde edilen verilerle okul sürecinin öğrencilerin “öğretmen” ve “öğretmenlerim” kavramlarıyla ilgili yargıları üzerindeki etkileri metaforik algılarla ölçülmüş, birbirleriyle karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. Ortaya çıkan metaforlardan yararlanılarak Fakülte tahsili boyunca öğrencilerin öğretmen kavramı ve öğretmenleriyle ilgili algılarında önemli değişikliklerin meydana geldiği görülmüştür. Tespit edilen değişiklikler incelenmiş, olumlu ve olumsuzluklar belirlenmiş ve çeşitli önerilerde bulunulmuştur.
