مشروطه خواهی یا مشروطه بازی ( تحلیلی بر ماهیت و مفهوم مشروطه ایرانی از دیدگاه هفته نامه ملانصرالدین)

Abstract

انقلاب مشروطه، در مطبوعات خارج از ایران به ویژه قفقاز بازتاب­هایی داشت. پژوهش حاضر به تحلیل ماهیت مشروطه­ایرانی از منظر هفته­نامه ملانصرالدین با روش تحلیل­محتوا می پردازد. از دیدگاه ملانصرالدین مشروطه مفهومی وارداتی و فاقد پیشینه­ای در منظومه فکری ایرانیان بود و به همین اعتبار ایرانیان درک روشنی از مشروطه نداشتند. ملانصرالدین با آگاهی از همانند سازی­های مشروطه خواهان ایرانی، با اشاره به خاستگاه غربی آن، تاکید کرد ایرانیان با فهم خود از مشروطه درصدد ایجاد یک الگوی نوین در جامعه سنتی خود بودند بدون اینکه به این دریافت مهم توجه­کنند که مشروطه برآیند فرایند طولانی در تاریخ غرب و منطبق با بنیاد­های فکری به خصوص حاصل دانش و آگاهی­های لازمه بود. از این رو تلاش برای انطباق مشروطه غربی با جامعه ایرانی به مانند وصله های می­ماند که در مشروطه نارس ایران دوام چندانی نمی­یافت. از این منظر ایران کشوری بود که در آن همه چیز از مشروطه، احزاب و تفکیک قوا شکل­دیگری به خود می گرفت. دامنه تغییرات موجود و تباین آن با مشروطه­غربی، به حدی بودکه از ایرانی­ها به عنوان مشروطه­باز یاد کرد که می­بایست راه طولانی برای رسیدن به مشروطه طی می­کردند.

Keywords

• انقلاب مشروطیت ایران
• مشروطه ایرانی
• مشروطه غربی
• هفته نامه ملانصرالدین