بررسی ویژگی های بافتی رسوبات تپه های ماسه ای شرق شهرستان جاسک

Abstract

یکی از مهم‌ترین فرایندهای فرسایشی در مناطق بیابانی از جمله محدوده مطالعاتی (شرق شهرستان جاسک)، فرسایش بادی است که منجر به ایجاد اشکال فرسایشی مختلفی از جمله تپه‌‌های ماسه‌‌ای می‌شود. اهمیت مطالعه تپه‌‌های ماسه‌‌ای در این منطقه بخاطرخساراتی است که این تپه‌‌ها در صورت متحرک بودن به منابع طبیعی، تأسیسات انسانی و غیره وارد می‌‌آورند. لذا بررسی تپه‌‌های ماسه‌‌ای در مدیریت این نواحی اهمیت دارد. یکی از اولین ویژگی‌‌هایی که در اغلب مطالعات مربوط به مناطق بیابانی از جمله بررسی فرسایش بادی، روند‌یابی حرکت تپه‌‌های ماسه‌‌ای و غیره مورد بررسی قرار می‌‌گیرد، ویژگی مربوط به بافت ذرات ماسه می‌‌باشد. بنابراین در تحقیق حاضر به مطالعه ویژگی بافتی و محیط ته‌‌نشست رسوبات ماسه‌‌ای پرداخته شده است. محدوده مطالعاتی جزء سواحل بیابانی بوده، در شرق شهرستان جاسک و در استان هرمزگان واقع است. این تحقیق بر اساس جمع‌‌آوری نمونه از محل و مطالعه بافت رسوبی با استفاده از نتایج گرانومتری و بررسی میکروسکوپی و ماکروسکوپی رسوبات پس از آماده‌‌سازی آن است. برای محاسبه پارامترهای بافتی مانند میانگین، جور‌شدگی و کج‌‌شدگی از روش لحظه‌‌ای استفاده و نمودارها با استفاده از نرم افزار اکسل تهیه شد. با استفاده از نقشه‌‌های توپوگرافی و تصاویر ماهواره‌ای نقشه‌‌های مورد نظر در نرم‌‌افزارهای GIS تهیه گردید. از نقشه زمین‌‌شناسی نیز برای مطالعه سنگ‌‌شناسی استفاده شد. نتایج حاصل بیانگر نزدیک بودن قطر میانگین دانه‌‌ها و نشان از عدم نوسان انرژی در محیط رسوبگذاری است. کج‌‌شدگی منفی، جورشدگی خوب، وجود فسیل‌‌های دریایی و وجود دانه‌‌های شفاف در نمونه‌‌های 1، 2، 5، منشا ساحلی را برای این نمونه‌‌ها مشخص می‌‌کند. کج‌‌شدگی مثبت، جور شدگی خوب، منحنی هیستوگرام بایمدال و انحنا رو به بالا منحنی تجمعی در نمونه‌‌های، 6، 7، 9، و 10، نشان از وجود مواد طغیانی رودخانه و رسوب‌های کناری دارد، بنابراین می‌‌توان برای این نمونه‌‌ها منشاء رودخانه‌‌ای را متصور شد.

Keywords

• ویژگی بافتی رسوبات
• گرانومتری
• تپه های ماسه ای
• شرق شهرستان جاسک
• سواحل عمان