مطالعه تأثیر کیفیت آب بر سازه‌های سد و شبکه آبیاری وشمگیر

Abstract

هدف مطالعه حاضر، بررسی خطر آسیب‌های شیمیایی ناشی از کیفیت آب به سازه‌های بتنی در سد و شبکه ­آبیاری وشمگیر بوده‌است. در این مطالعه، بازدید میدانی و نمونه‌برداری از آب سد و شبکه وشمگیر در خردادماه 1401 انجام شد. به‌منظور تعیین شدت تهاجم شیمیایی آب به بتن نتایج آزمایش‌های کیفیت آب با استفاده از شاخص‌های تهاجم آب­­ نرم و استانداردهای متداول بین­المللی تحلیل شد. هم‌چنین تغییرات زمانی تهاجم شیمیایی آب با استفاده از داده‌های دریافت شده از شرکت آب منطقه‌ای گلستان بررسی شد. شاخص‌های لانژلیر و رایزنر برای آب سد در خردادماه 1401 به‌ترتیب برابر 6/0- و 6/8 و براساس این شاخص‌ها آب سد به‌ترتیب خورنده و بسیار خورنده است و سازه بتنی سرریز سد در معرض تهاجم شدید آب نرم قرار دارد. در تمام ماه‌های مطالعه‌شده خطر تهاجم حداقل یکی از عوامل آسیب‌رسان به بتن وجود داشته‌است. در آذرماه 1400 شاخص رایزنر برابر 49/8 و مقادیر سولفات و منیزیم به‌ترتیب 400 و 199 میلی‌گرم در لیتر بوده و در این ماه خطر تهاجم همزمان سه عامل آب نرم، سولفات و منیزیم وجود داشته ‌است. بررسی کیفیت آب سد وشمگیر در پنج ماه نشان داد که در چهار ماه آب خورنده است و در دو ماه خطر واکنش‌ یون‌های سولفات و منیزیم با بتن وجود دارد. لذا به‌منظور محافظت از سازه بتنی سرریز و پوشش کانال‌های آبیاری در برابر آب خورنده سد و آسیب‌های ناشی از واکنش‌ یون‌های سولفات و منیزیم محلول در آب با بتن، استفاده از پوشش‌های اپوکسی توصیه ‌می‌شود.

Keywords

• امنیت آبی
• آبشویی بتن
• آسیب شیمیایی
• بهره‌برداری پایدار
• سازه‌های سد
• شبکه آبیاری وشمگیر