Pediatric Endocrinology, Diabetes and Metabolism (Mar 2004)
Leptyna, składowe masy ciała oraz mineralizacja układu kostnego u dzieci po zakończonym leczeniu guza Wilmsa
Abstract
Badania dotyczące późnych efektów ubocznych stosowanego kompleksowego leczenia przeciwnowotworowego na układ kostny wskazują na możliwość występowania zaburzeń mineralizacji szkieletu u dzieci. Okres wzrostu i pokwitania jest bardzo istotny dla osiągnięcia szczytowej masy kostnej i jednocześnie dla profilaktyki wystąpienia osteoporozy w wieku dojrzałym. Za potencjalny mediator pośredniczący w ochronnym wpływie tkanki tłuszczowej na tkankę kostną uważana jest leptyna. Cel pracy: Ocena zależności między leptyną, składowymi masy ciała oraz gęstością układu kostnego u pacjentów poddanych chemioterapii i radioterapii z powodu guza Wilmsa. Materiał i metody: Badaniem objęto 20 dzieci (12 chłopców, 8 dziewcząt) w wieku od 3-20 lat (śr. 10,9); średni czas od zakończenia leczenia wynosił 5,6 roku (od 2 miesięcy do 13,5 roku); średni wiek w chwili zachorowania to 3,9 roku (od 1 miesiąca do 12,6 roku). Chemioterapię stosowano u 18 dzieci, radioterapię dodatkowo u 7; 2 niemowląt leczono wyłącznie operacyjnie. U każdego dziecka wykonano badanie densytometryczne metodą DEXA, oznaczając całkowitą gęstość mineralną kośćca (BMD total) oraz zawartość masy tłuszczowej (FM) i beztłuszczowej (FFM), a także stężenie leptyny w surowicy krwi pobranej w dniu wykonania badania. Uzyskane wyniki porównano do wartości referencyjnych uzyskanych u 473 zgodnych pod względem płci i wieku zdrowych dzieci z regionu Polski północno-wschodniej i wyrażono w wartościach SD score. SDS dla leptyny wyliczono według wzoru podanego przez Blum i wsp. Wyniki: 1. Nie stwierdzono różnic w wartościach bezwzględnych: leptyny, BMI, FM, FFM oraz BMD total i spine w zależności od płci. 2. ?rednie wartości SDS badanych parametrów antropometrycznych, gęstości kości oraz leptyny nie różniły się istotnie od wartości 0. 3. Stwierdzono dodatnią korelację między wartościami bezwzględnymi leptyny a BMI, FM, FFM oraz BMD total i spine, natomiast nie stwierdzono podobnych zależności w wartościach SDS ocenianych parametrów. 4. Wykazano dodatnią korelację pomiędzy wartościami SDS BMD total a wartościami SDS BMI, FM, FFM oraz BMD spine. 5. U dzieci leczonych za pomocą radioterapii nie stwierdzano istotnych statystycznie różnic w wartościach SD score. U 5 spośród 20 dzieci (co stanowi 25% grupy badanej) stwierdzono wartości SDS BMD total poniżej -2, co według kryteriów WHO wskazuje na osteopenię. Uzyskane wyniki wskazują na konieczność okresowej oceny układu kostnego u dzieci po zakończonym leczeniu przeciwnowotworowym, ze względu na skłonność u części pacjentów do rozwoju osteopenii.
