اثربخشی آموزش حل‌ مسئلۀ بین‌فردی مبتنی بر آموزه‌های اسلامی بر سلامت روان زنان جوان زندانی شهر کرمانشاه

Abstract

سابقه و هدف: امروزه در سراسر دنیا در بستر زندان‌ها از طریق برنامه‌های مداخله‌ای روان‌شناختی به‌دنبال کارآمدکردن زندانیان در جهت ارتقای حل مسئلۀ اجتماعی، بازسازی شخصیت و ارتقای سلامت روان آنان تلاش‌های فراوانی صورت گرفته است. بنابراین، نظر به قدمت برنامه‌های مداخلات زندان‌محور، ارائۀ خدمات اصلاحی، تربیتی و آموزشی و همچنین بررسی تأثیر آن بر توانمندساری زندانیان اهمیت ویژه‌ای دارد. ازاین‌رو، این پژوهش با هدف اثربخشی حل مسئلۀ بین‌فردی مبتنی بر آموزه­های اسلامی بر سلامت روان زنان جوان زندانی شهر کرمانشاه انجام شد. روش کار: طرح پژوهش حاضر شبه‌آزمایشی از نوع طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه گواه است. جامعۀ آماری این مطالعه تمامی مجرمان زن جوان زندان مرکزی شهر کرمانشاه در سال 1398 بود که تعداد 30 نفر از آنان با استفاده از روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند و با انتساب تصادفی به دو گروه آزمایشی (15 نفر) و گواه (15 نفر) جایگزین شدند. برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسش‌نامۀ سلامت روان گلدبرگ استفاده شد. ده جلسۀ دو ساعتۀ آموزش حل مسئلۀ بین‌فردی دزوریلا و نزو که با آموزه‌های اسلامی ترکیب شده بود به‌صورت هفته­ای دو بار برای گروه آزمایش برگزار شد. داده‌ها به‌روش تحلیل کوواریانس بررسی شد. در این پژوهش همۀ موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند. یافته‌ها: نتایج نشان داد که آموزش حل مسئلۀ بین­فردی مبتنی بر آموزه­های اسلامی بر مؤلفه­های اضطراب، کارکرد اجتماعی و علائم افسردگی اثر معناداری داشت (05/0P<)؛ حال آنکه مداخلۀ مورد نظر بر مؤلفۀ علائم جسمانی اثر معناداری نداشت. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج کارآمد آموزش حل مسئلۀ بین‌فردی مبتنی بر آموزه­های اسلامی می­توان از آن به‌عنوان یک برنامۀ مداخله‌ای اصلاحی و پیشگیرانه در زمینۀ سلامت روان زنان جوان زندانی استفاده کرد.

Keywords

• اخلاق اسلامی؛ روابط بین‌فردی؛ زندان؛ زن؛ سلامت روان؛ کنترل اجتماعی