زبان پژوهی (Nov 2016)
بررسی معناشناختی فعل «خوردن» بر اساس معنای پایه «پذیرا بودن»/ ایزانلو- نصیب ضرابی
Abstract
اینبررسی معناشناختی فعل «خوردن» بر اساس معنای پایة «پذیرا» فهیمه نصیب ضرابی[1] علی ایزانلو[2]تاریخ دریافت: 4/7/92تاریخ تصویب: 1/4/93چکیدهاین بررسی به مطالعة معانی مختلف فعل «خوردن» در پیکرهای شامل 160 ترکیب میپردازد. این پیکره برگرفته از فرهنگ معین، سخن، لغتنامة دهخدا و نیز نتیجة جستجو در سایتها و وبلاگهای فارسی میباشد. پس از تحلیل دادهها، مشخص شد که معنایی پایه در تمامی این ترکیبات دیده میشود و آنها را مرتبط میسازد. معنی پایة «پذیرا» را میتوان در دو دستة درونسو و برونسو جای داد. دستة درونسو دربرگیرندة رابطة ویژهای است که دوسویه نام گرفته است. دستههای درونسو و برونسو خود شامل زیرشاخههایی نیز میباشند. هر یک از این شاخهها بهطور جداگانه مورد بررسی قرار گرفتهاند. در پایان نیز سه دلیل برای عدم وجود مجهول معنایی برای برخی از ترکیبات ذکر میشود؛ اولین دلیل اشاره به وجود سد هممعنایی دارد؛ دومین دلیل به امکان استفاده از فعل «گرفتن» در ساختار مجهول معنایی میپردازد و آخرین دلیل هم به وجود بالقوة این نوع مجهول برای برخی از ترکیبات اشاره خواهد کرد. واژههای کلیدی: فعل مرکب، فعل سبک، فعل «خوردن»، مجهول معنایی، معنای پایه[1] دانشجوی کارشناسی ارشد رشتة زبانشناسی همگانی، دانشگاه فردوسی مشهد (نویسندة مسئول)؛ [email protected][2] استادیار گروه زبانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد؛ [email protected]
Keywords