نقد تحلیل و زیبایی شناسی متون (Sep 2023)
تأثیر قرآن بر اشعار بیژن الهی
Abstract
بیژن الهی از جمله شاعران «شعردیگر» است که در دهۀ چهل به نوعی از شعر سپید روی می‌آورد که مفاهیم عرفانی و تأثیرپذیری از آیات قرآن به‌وفور در آن دیده می‌شود. چنانچه اگر نمادهای عرفانی، استعاره‌ها و به‌طورکلی تصاویر در اشعار وی تأویل نشوند، بخش عظیم و مهمی از محتوا در اشعار الهی مورد غفلت واقع می‌شود، البته گاه اشارۀ الهی به آیات قرآن مستقیم و صرفا از طریق سطح لغوی واژگان است، گاه نیز اشارات الهی به آیات قرآن منوط به تأویل تصاویر و رابطۀ میان اجزاء در محور همنشینی و جانشینی است. نگارندگان در این پزوهش برآنند تا تمامی تأثیرپذیری‌ها و همچنین نگرش الهی به آیات قرآن را به ترتیب اشعار وی در دو مجموعه شعر «جوانی‌ها» و «دیدن» به روشی توصیفی- تحلیلی بررسی کنند، همچنین فرآیند شکل‌گیری معنا به وسیلۀ بهره‌گیری از قرآن توسط بیژن الهی نیز در این پژوهش مورد توجه نگارندگان است. از نتایج این پژوهش می‌توان به این نکته اشاره کرد که در مجموعه شعر «دیدن» معشوق غالبا حقیقی و در مجموعه شعر «جوانی‌ها» معشوق مجازی و نوع عشق غالبا تنانه است.
