Kohezyonlu Zeminlerin Şişme Potansiyeli için Bir Yaklaşım: Avcılar-Esenyurt Örneği

Abstract

Kohezyonlu zeminler, kil oranı ve cinsine bağlı olarak değişik derecelerde gelişen şişme özelliği sergilerler. Literatürde kohezyonlu zeminlerin şişme derecesini belirlemek için pek çok çalışma yapılmıştır. Bu çalışmalar, kil ve kolloid yüzdesi, plastisite indisi, rötre limit, aktivite, likit limit, su içeriği ve emme özellikleri ile ilgili olup bunların bir kısmı çizelgeler ile bir kısmı ise grafikler ile verilmiştir. Bu çalışmada, kohezyonlu zeminlerin şişme potansiyeli likit limit ve doğal su içeriğine bağlı olarak incelenmiştir. Literatürde önerilmiş olan grafiksel ilişki çözümlenmiş ve çözümleme sonucu kohezyonlu zeminlerin doğal su içeriği ve likit limit değerlerinden hareketle olası şişme yüzdesinin tahminine yönelik genel denklem belirlenmiştir. Yapılan incelemede, literatürde önerilmiş olan grafikte gösterildiği gibi kohezyonlu zeminlerin doğal su içeriği, likit limit ve olası şişme yüzdesi arasındaki ilişkinin logaritmik olmadığı, bu ilişkinin “N” gibi değişken bir çarpana bağlı olarak üstel katsayısı -0.187w olan eksponansiyel bir eşitlik olduğu anlaşılmıştır. Çalışma ile önerilen yöntem İstanbul ili Avrupa yakası Avcılar-Esenyurt arasında yüzeyleyen birimler üzerinde uygulanmıştır. Literatürde şişme potansiyeli için önerilen sınıflandırmalarda değerlendirme kriterlerine ait yorumlamalar çok değişkendir ve bu tanımlamalar birbirleri ile de tutarsızdır. Oysa killerin su içeriği ile ilişkili olan şişme için önerilen bu yaklaşım ile güvenilir sayısal değerler elde edilmektedir.

Keywords

• -
• Kohezyonlu zemin
• Doğal su içeriği
• Likit limit
• Olası şişme yüzdesi