Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları (Jun 2019)
Milli Eğitim Bakanı Celal Yardımcı ve Eğitim Alanındaki Faaliyetleri
Abstract
Celal Yardımcı 1911 yılında Ağrı Doğubayazıt’ta doğmuştur. Yardımcı TBMM’nin IX, X ve XI. dönemlerinde Ağrı Milletvekili olarak görev yapmıştır. Milletvekilliği sırasında Adalet, Devlet ve Millî Eğitim Bakanlığı görevlerinde bulunmuştur. Demokrat Parti’nin eğitim politikalarını hayata geçiren önemli isimlerden biri olan Celal Yardımcı devlet okullarında yabancı dilde eğitimin yaygınlaşması için önemli çalışmalar yapmıştır. Celal Yardımcı ABD-Türkiye arasında 1950’lerde sonra artan ilişkilerin eğitim alanındaki en önemli mimarlarından biridir. Onun Milli Eğitim Bakanlığı döneminde Türkiye ile ABD arasında eğitim alanından yakın ilişkiler kurulmuştur. Bu yüzden Celal Yardımcı dönemindeki eğitim faaliyetlerine bakmak eğitim alanındaki TürkABD ilişkilerinin anlaşılmasına yardımcı olacaktır. Atatürk, Ege, Karadeniz Teknik ve Ortadoğu Teknik üniversitelerinin kurulmasında ve gelişmesinde önemli rolü olan Celal Yardımcı’nın Türk eğitim sistemine en büyük etkisi ortaöğretim alanında olmuştur. Yardımcı, Türkiye’de yabancı dilde eğitim yapan maarif kolejlerini kurduğunda bu okulların ihtiyacını gidermek için yurtdışından sözleşmeli yabancı öğretmen getirtmiştir. Türkçe-İngilizce eğitim yapan maarif kolejleri günümüz ortaöğretiminin en önemli parçası olan anadolu liselerinin nüvesini oluşturmuştur. Celal Yardımcı ilköğretim ve ortaöğretim alanında okul sayısını önemli ölçüde artırmıştır. İlköğretim Kanunu Meclis’ten çıkarmak için çok çalışmasına rağmen bunda başarılı olamamıştır. Bu yüzden muhalefet milletvekilleri tarafından sıklıkla eleştirilmiştir. Halk eğitimine ve öğretmen yetiştirmeye önem veren Celal Yardımcı üniversite muhtariyeti konusunda muhalefetle karşı karşıya gelmiştir. 27 Mayıs darbesinden sonra tutuklanan Celal Yardımcı Yassıada’da yargılanmış ve müebbet hapse mahkûm edilmiştir. Cezası daha sonra affedilmiş ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin XVI. döneminde İstanbul Milletvekili olmuştur. Yardımcı 10 Ocak 1986’da İstanbul’da ölmüştür.
Keywords
