زنان و دگرگونی‌های آینده؛ تحلیلی بر تصاویر ذهنیِ دخترانِ متولد دهه 1370 از آینده

Abstract

در دنیایی که تغییرْ وجه مشخص و ثابت آن است، تغییرات نسلی سرعت بیشتری گرفته‏اند و نسل به مفهومی با عمر کوتاه‏تر از یک دهه تبدیل شده است. متولدانِ هر دهه سبک زندگی متفاوتی دارند، نیازهایشان متفاوت است و خواسته‏ها و آرزوهای دیگری دارند. از این منظر، مطالعه در ویژگی‏ها و نگرش‏های یک نسل و مطالعات میان‏نسلی برای فهم بهتر رفتارهای اجتماعی و نحوة ساخت واقعیت اجتماعی آینده ضروری است. پژوهش حاضر مطالعه‏ای آینده‌پژوهانه است که به کشف کلان‏روایت‏های شکل‏دهنده به تصاویر آینده در ذهن دختران دانشجویِ متولد دهة 1370 پرداخته است. داده‏های این پژوهش از مصاحبه‏های نیمه‏ساختاریافته به‏دست آمده و با روش‏های کیفیِ تحلیل مضمون و تحلیل روایت، تجزیه و تحلیل شده‏اند. نتایج تحقیق نشان‌دهندة 8 کلان‏روایت از آینده در ذهن مصاحبه‌شوندگان است. این کلان‌روایت‏ها به ترتیب: ۱. گام‏های کوچک و تغییرات تدریجی، ۲. گذر از زندگی سنتی به زندگی مدرن، ۳. اجتماعِ بی‌آینده، ۴. رنگِ من، ۵. بهشت وطن، ۶. سهم‏خواهی زنانه، ۷. آیندة بی‏جنسیت و ۸. همیشه‌مادر نام گرفتند. در‌نهایت، یافته‏های این مقاله نشان می‏دهد که هر‌چند مصاحبه‌شوندگان مانند اکثر جوانان دنیا با دو مقولة ناامیدی اجتماعی و فردگرایی به‏عنوان تصاویر منفی از آینده مواجه‌اند، سه روایتِ آیندة بی‌جنسیت، پذیرش نقش مادری و تصویر مثبت از آیندة ایران نشان‏دهندة نقش سازندة زنان متولد دهة هفتاد در آیندة کشور است.

Keywords

• آینده‏پژوهی
• تحلیل کیفی
• تصاویر آینده
• تغییرات نسلی
• زنان