MÂTÜRÎDÎ’NİN TE’VÎLÂTÜ’L-KUR’ÂN ADLI ESERİNDE KIRAATLERE YAKLAŞIMININ İNCELENMESİ

Abstract

Bu çalışmanın amacı kelâm, fıkıh ve tefsir alanlarında önemli eserlertelif eden, Ehl-i sünnet itikadının mezheb imamlarından biri olan, ilk dönemmüfessirlerden Mâtürîdî’nin (ö. 333/944) Te’vîlâtü’l-Kur’ân adlı tefsirindekıraatlere yaklaşımını ve kıraatleri kullanma keyfiyetini tespit etmektir.Tefsirinde sahih ve şâz pek çok kıraati nakleden müfessir, kıraatlerinaktarımında kendine has bir metod izlemiştir. Mâtürîdî, özellikle kıraat-tefsir ilişkisi bağlamında tefsirle ilişkili ve mânâyı etkileyen kıraatlere yervermiş, bu okuyuşların âyetlerin yorumlanmasına katkılarını zikretmiştir.Bununla beraber müfessir âyetin yorumunu desteklemede de kıraat vecihlerindenfaydalanmıştır. O, bu metodda öncelikle âyetten kastedilen mânâları açıklamışsonrasında ise kıraat vecihleriyle bu tevili desteklemiştir. Sahâbekıraatlerinden bu bağlamda geniş bir şekilde faydalanan müfessir, sahâbeyenisbet edilen okuyuşların tefsir için önemli bir kaynak değeri taşıdığını ifadeetmiştir. Sonuç olarak Mâtürîdî’nin tefsirinde kıraat olgusu, kıraatleriişleyiş tarzı, fıkhî ve mezhebî olarak tefsir ve te’vil etkinliğinde kıraatlerinasıl kullandığı tespit edilmiş ve onun metodu diğer tefsir kaynaklarıylamukayeseli olarak incelenmiştir.