Akif (Jun 2023)
Çağdaş Muhaddis Şuayb Arnavut’un Tahkiklerinde Arap Dili ve Edebiyatına Dair Açıklamaları
Abstract
Şuayb Arnavut (1928-2016), gerek ülkemizde gerekse dünya çapında özellikle hadis alanındaki eserlere yaptığı tahkiklerle bilinen bir ilim adamıdır. Suriye’de doğmuş olmasına rağmen isminden de anlaşılacağı üzere aslen Arnavut olan bu ilim adamının, çoğunluğu hadis alanında olmak üzere çeşitli ilim dallarına ait birçok eserin tahkikinde dolaylı ya da direk olarak katkısı bulunmaktadır. Bunların içinde tek başına yaptığı tahkikler olmakla beraber ekip olarak yaptığı ya da yapılan tahkike danışmalık ettiği eserler de bulunmaktadır. Bir eserin tahkik edilmesinin ilim, muhakkikinin de alim sayılıp sayılmaması tartışmalarının gölgesinde o, ele aldığı eserlerde salt tahkik faaliyetini aşan bir metot takip etmiştir. Örneğin onun tahkiklerinde hadislerin tahrici ve hükmünün verilmesi yanında bir alimin/ravinin bibliyografisine rastlamak mümkünken; kelimelerin semantik ve fonetik olarak incelenmesi, Arap dili ve Edebiyatına dair açıklamalar ve Arap şiirlerinden istişhâtlar da bulunmaktadır. Tahkik ettiği eserleri bu şekilde kapsamlı olarak ele alması, onun eserlerinin klasik tahkik tanımının dışına çıkmasına ve temel eserin hacminin aşırı derecede artmasına sebep olmuştur. Örneğin yalın bir şekilde tahkik edilerek altı cilt olarak basılan Ahmed b. Hanbel’in el-Müsned isimli eseri, onun tahkikiyle elli cilt olmuştur. Aslen Arap olmayan birinin bu denli açıklamalarla yaptığı geniş hacimli tahkikler birtakım eleştirilere sebep olmuştur. Bazı eserleri grup halinde tahkik etme faktörünün de eklenmesiyle eleştirinin dozajı daha da artmıştır. Bu çalışmada onun Arap dili ve Edebiyatına dair yaptığı açıklamalar incelenip verdiği örnekler üzerinde durulacaktır.
Keywords
