اثر شیب بر پیاز رطوبتی خاک تحت آبیاری قطره‌ای سطحی و شبیه‌سازی با مدل HYDRUS-2D

Abstract

هدف این تحقیق، بررسی اثر شیب بر الگوی خیس‌شدۀ خاک تحت آبیاری قطره‌ای سطحی و شبیه‌سازی با مدل هایدروس دوبعدی است. آزمایش‌ها برای جمع‌آوری داده‌های مورد نیاز، درون جعبۀ پلکسی گلاس پرشده از خاک لوم رسی سیلتی، در آزمایشگاه هیدرولیک دانشگاه رازی کرمانشاه انجام شد.به‌منظور بررسی اثر شیب روی ابعاد پیاز رطوبتی، آزمایش‌ها با قطره‌چکان دارای دبی ثابت ۴ لیتر در ساعت در شیب‌های 0، 5، 15 و 25 درصد با زمان آبیاری 2 ساعت و در سه تکرار انجام شد. آزمایش‌ها برای تعیین حداکثر قطر و عمق الگوی رطوبتی در زمان‌های مختلف، بعد از شروع آبیاری، به ازای هر شیب انجام گرفت و درنهایت به مقایسۀ نتایج آزمایشگاهی با نتایج حاصل از شبیه‌سازی توسط مدل هایدروس دوبعدی پرداخته شد. نتایج نشان داد مدل هایدروس دوبعدی، روند تغییرات الگوی رطوبتی را در طول مدت مطالعه مشابه داده‌های اندازه‌گیری‌شده در آزمایشگاه شبیه‌سازی کرده است. حداکثر مقدار خطای به‌دست‌آمده از هایدروس دوبعدی در حداکثر عمق و عرض خیس‌شده، به‌ترتیب بین 44/1 و 4/3 درصد بوده است. با افزایش شیب میزان حداکثر خطا افزایش یافته و توانایی مدل در شبیه‌سازی الگوی رطوبتی کاهش می‌یابد. سپس با افزایش شیب، الگوی رطوبتی به سمت پایین‌دست گسترده شده است.

Keywords

• اراضی شیب‌دار
• الگوی رطوبتی
• عرض خیس‌شده
• عمق خیس‌شده
• معادلۀ ریچاردز