Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (Dec 2017)
HADİSLERİN TEÂRUZUNDA SEM’ÂNÎ’NİN Ö. 489/1096 TAKİP ETTİĞİ TERCİH YÖNTEMLERİ
Abstract
Hadislerin teâruzu problemi, ilk zamanlardan beri hadis alimlerini en çok uğraştıran konulardan biri olmuştur. Hadislerde görülen ihtilaf ve teâruzun tespiti, sebepleri ve çözümü için birçok metod geliştirilmiş, bu konuda özellikle fıkhi mezhepler kendi mezhebinin metodolojik usulüne uygun olarak farklı yaklaşımlar sergilemişlerdir. Sem’ânî, Hanefi mezhebine mensup olup daha sonra Şafii mezhebini tercih eden ve mütekellimîn metodunu iyi işleyen Tefsir, Hadîs, Fıkıh, Fıkıh Usûlü, Kelam, Arap Edebiyatı dallarında iyi bir eğitim alan, birçok alanda eserler ortaya koyan önemli bir usûlcüdür. Sem’ânî “Kavâtiu’l-Edille” adlı usûl kitabında Hadis Usulünün konularından biri olan muhtelifü’l hadis konusunu ele almış bulunmuş özellikle teâruz halindeki hadislerin anlaşılmasında kendi mezhebinin görüşleri doğrultusunda çeşitli tercih yöntemlerini kullanmıştır. Bu makalede Sem’ânî’nin takip ettiği tercih yöntemleri hakkında bilgiler verilmeye çalışılacaktır.