پژوهش های تاریخی (Oct 2018)

روابط بازرگانی دولت صفویه با عثمانی از دورﮤ شاه صفی تا سقوط صفویان (1039تا1135ق/1629تا1722م)

  • حمید تقوی فر,
  • محمد کریم یوسف جمالی,
  • ناصر جدیدی

DOI
https://doi.org/10.22108/jhr.2018.100495.0
Journal volume & issue
Vol. 10, no. 3
pp. 25 – 39

Abstract

Read online

روابط بازرگانی صفویه با عثمانی‌ در سیاست‌های این دو دولت پس از معاهدﮤ ذهاب تا سقوط صفویان نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا کرد. قدمت این روابط بسیار بیشتر از آن بود که با ملاحظه‌های ایدئولوژیک و دشمنی‌های مقطعی به اساس آن خدشه وارد شود. بااین‌همه در روزگار حاکمیت صفویان و باتوجه به دشمنی‌های دولت‌های ایران و عثمانی، روابط بازرگانی که تابع وضعیت سیاسی بود، با چالش جدی روبه‌رو شد. هر دو دولت تلاش کردند از امتیازات بازرگانی خود در حکم اهرم فشار استفاده کنند. ازطرف‌دیگر، کاهش اقتدار دو دولت و ورود غربیـان در معادلات خلیج‌فارس و شرق مدیترانه، علاوه‌بر کاهش تعیین‌کنندگی سیاسی صفویه و عثمانی در منطقه، نقش و توان تجاری آنها را به‌طور جدی کاهش داد. در این مقاله تلاش خواهد شد به‌شیوﮤ توصیفی‌تحلیلی، جنبه‌های مختلف روابط بازرگانی این دو دولت و ﺗﺄثیر آن بر مناسبات سیاسی و نیز درهم‌آمیختگی سیاست و تجارت بررسی شود. هدف از انجام پژوهش حاضر واکاوی ﺗﺄثیر تجارت بر مناسبات ایران و عثمانی از دورﮤ شاه صفی تا سقوط صفویان است.

Keywords