تعیین و مقایسه ترکیب شیمیایی، تجزیه‌پذیری و فراسنجه‌های تولید گاز دانه ارقام جو تجاری و بومی

Abstract

برای بررسی ترکیبات شیمیایی، فراسنجه‌های تجزیه‌پذیری و مولفه‌های تولید گاز دانه جو از چهار رقم اصلاح نژاد شده شامل خرم، ماهور، یوسف و صحرا و یک رقم بومی استفاده شد.‌ ‌مولفه‌های تولید گاز با استفاده از روش تولید گاز و فراسنجه‌های تجزیه‌پذیری ماده خشک با استفاده از روش کیسه‌های نایلونی تعیین شد. مولفه‌های تولید گاز با چهار تکرار در زمان‌های 2 تا 96 ساعت پس از انکوباسیون و فراسنجه‌های تجزیه‌پذیری با چهار تکرار در شکمبه هر گوسفند فیستول‌گذاری انجام شد. بین ارقام جو اصلاح شده و بومی از نظر ماده خشک، پروتئین خام و چربی خام اختلاف معنی‌دار وجود داشت (05/0>P). در بین ارقام جو اصلاح شده نیز از نظر پروتئین و چربی خام اختلاف معنی‌دار مشاهده شد (05/0>P). بین ارقام جو بجز رقم اصلاح شده یوسف، از نظر پتانسیل تولید گاز اختلاف معنی‌دار وجود نداشت. ‌بیشترین و کمترین مقدار پتانسیل تولید گاز به ترتیب مربوط به رقم بومی و رقم یوسف بود (1/300 و 7/281 میلی‌لیتر در گرم ماده خشک‌‌‌). در مقایسه با ارقام اصلاح شده، رقم بومی بالاترین انرژی قابل متابولیسم (71/8 مگاژول در کیلوگرم)، انرژی خالص شیردهی (24/5 مگاژول در کیلوگرم)،‌ قابلیت هضم ماده آلی (67/57 درصد) و اسیدهای چرب کوتاه زنجیر (07/1 میلی‌مول) را داشت. مقایسه فراسنجه‌های تجزیه‌پذیری نشان داد که بالاترین و پایین‌ترین مقدار پتانسیل تجزیه‌پذیری به ترتیب مربوط به رقم یوسف (86/88 درصد در ساعت) و بومی (‌‌44/81 درصد در ساعت) ‌بود‌.‌‌ نتایج نشان داد که از لحاظ ترکیب شیمیایی و برخی فراسنجه‌های تجزیه‌پذیری تفاوتی بین ‌ارقام مختلف دانه جو مورد مطالعه وجود دارد.

Keywords

• آزمایش برون‌تنی
• ارزش تغذیه‌ای
• تجزیه‌پذیری
• تولید گاز
• دانه جو