تعیین الگوی تاب‌آوری استان‌های ایران

Abstract

تاب­آوری مفهوم جدیدی است که رویکرد اصلی آن طراحی با آسیب­پذیری کمتر و انعطاف­پذیری بیشتر در برابر تنش­ها و حوادث است؛ به­گونه­ای که یک استان تاب­آور، آماده است که در مواقع اضطراری به‌سرعت به شرایط جدید پاسخ داده و با کمترین آسیب به کار خود ادامه ­دهد. ازاین‌رو، هدف از انجام این مطالعه سنجش تاب­آوری استان‌های کشور با استفاده از شاخص­های اقتصادی، اجتماعی، زیرساختی و زیست­محیطی است. برای این منظور 21 شاخص برای 31 استان کشور جمع­آوری شد و با ادغام آن‌ها شاخص ترکیبی تاب­آوری محاسبه شد. به‌منظور تعیین وزن هر یک از شاخص­ها از روش سلسله مراتبی فازی استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده وزن هر یک از شاخص­های تاب­آوری اقتصادی، زیرساختی، اجتماعی و زیست­محیطی به ترتیب برابر با 56/0، 13/0، 24/0 و 07/0 به دست آمد. همچنین بر اساس نتایج حاصل از شاخص ترکیبی تاب­آوری، استان‌های تهران (731/0)، خوزستان (498/0)، اصفهان (445/0)، فارس (439/0)، گیلان (420/0) و مازندران (375/0) بیشترین تاب­آوری را در بین استان‌های کشور دارند. همچنین استان‌های سیستان و بلوچستان، قم، خراسان­شمالی، خراسان­جنوبی، هرمزگان، اردبیل و زنجان آسیب­پذیرترین استان‌های کشور می­باشند. درنهایت با توجه به شاخص­های سازنده تاب­آوری، نقاط ضعف هر استان مشخص شد و در این راستا پیشنهاد‌هایی ارائه گردید.

Keywords

• تاب‌آوری منطقه‌ای
• تاب‌آوری اقتصادی
• تاب‌آوری اجتماعی
• تاب‌آوری زیست‌محیطی
• تاب‌آوری زیرساختی