بوم شناسی کشاورزی (Dec 2018)
کیفیت بذرهای حاصل از گیاهان کتان (Linum usitatissimum L.) تلقیح شده با میکروارگانیسم‌های خاکزی در شرایط کم آبی
Abstract
رابطه بین قارچ مایکورایزا و باکتریهای مرتبط با آنها، بدلیل جایگزینی با کودهای شیمیایی اهمیت زیادی در کشاورزی پایدار دارد. بهمنظور بررسی اثرات احتمالی قارچهای مایکورایزا در ارتباط با باکتری حلکننده فسفر روی کیفیت بذر حاصل از گیاهان کتان (Linum usitatissimum L.)، آزمایشی بصورت فاکتوریل بر پایه بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه بصورت دو ساله انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل گونههای قارچ مایکورایزا (Rhizophagus intraradices، Funneliformis mosseae و عدم تلقیح)، باکتری حلکننده فسفر (تلقیح بذر با Pseudomonas putida P13 و عدم تلقیح) و سه رژیم آبیاری (آبیاری پس از 60، 120 و 180 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر) بودند. نتایج نشان داد با افزایش فاصله آبیاری از 60 تا 120 میلیمتر، در گیاهان شاهد (بدون تلقیح)، درصد فسفر، پتاسیم، موسیلاژ، و فاکتور تورم و تورم برای هر گرم موسیلاژ بذر، همچنین پتاسیم تراوشی بذر (شاخص صدمه به غشای سلولی) افزایش و با بیشتر شدن تنش در 180 میلیمتر کاهش یافتند. در کلیه سطوح آبیاری، همافزایی ناشی از تلقیح توأم قارچ و باکتری باعث بیشترین درصد فسفر، پتاسیم، موسیلاژ و تورم موسیلاژی بذر شد. درصد و سرعت جوانهزنی در بذور حاصل از تلقیح، با توجه به افزایش حجم موسیلاژ بذر، روند نزولی داشت. البته در تنش شدید بیشترین سرعت و درصد جوانهزنی از تلقیح توأم بدست آمد. بنابراین از نظر موسیلاژ و جوانهزنی، میتوان بسته به هدف تولید، دو نوع کیفیت برای بذر کتان تعریف کرد. بهطور کلی بیشترین افزایش در بهبود کیفیت بذر از نظر عناصر غذایی، پروتئین بذر و تولید موسیلاژ، در تلقیح توأم گیاهان با قارچ و باکتری مشاهده شد.
Keywords
