فراتحليل عوامل معنوی مرتبط با اضطراب مرگ سالمندان در مطالعات ایراني

Abstract

سابقه و هدف: اضطراب مرگ يكي از شايع­ترين مشكلات قابل‌مشاهده در دوران سالمندی اسـت كه تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد. ازاین‌رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل معنوی مؤثر در اضطراب مرگ سالمندان جامعۀ ایراني انجام شد. روش کار: در اين پژوهش به شیوۀ فراتحلیل با استفاده از پایگاه‌های اطلاعاتی داخلی، 22 مطالعه بین سال‌های 1388 تا 1399 که دربارۀ اضطراب مرگ سالمندان بود و ملاک ورود به مطالعه را داشت، جمع‌آوری و تحلیل شد. تجزیه ‌و تحلیل‌های آماري با استفاده از نرم‌افزار جامع فراتحلیل انجام شد. مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند. یافته‌ها: شاخص اندازۀ اثر ترکیبی مطالعات تحت الگوی ثابت 382/0 و تحت الگوی تصادفی 465/0 بود. در بررسی تفکیکی اندازۀ اثر متغیّرها، متغیّرهای درمان مقابلۀ معنوی، معنویت‌درمانی، معنایابی، ارتباط با خدا و معنویت‌درمانی اسلامی به‌ترتیب بیشترین اثر را بر اضطراب مرگ داشتند. نتایج روش‌های سوگیری انتشار حاکی از سوگیری انتشار در مطالعات تحت ترکیب در فراتحلیل حاضر بود. با توجه به ناهمگن‌بودن مطالعات، تحلیل تعدیل‌کننده برای متغیّرهای جنسیت و روش پژوهش صورت گرفت که بیانگر تأثیر تعدیل‌کنندگی متغیّر روش پژوهش در نتایج مطالعات بود. نتیجه‌گیری: توجه به عوامل معنوی تأثیرگذار بر اضطراب مرگ به‌عنوان عوامل مهم و پراهمیت که سبب بهبود اضطراب مرگ می‌شود، ضروری به نظر می‌رسد.

Keywords

• اضطراب مرگ؛ سالمندان؛ معنوی