مدیریت آب و آبیاری (Jun 2022)
بررسی و تحلیل اثر خشکسالی بر سفره‌های آب زیرزمینی در ایران (مطالعه موردی دشت شهرکرد)
Abstract
آب زیرزمینی همواره یکی از باارزش‌ترین منابع آبی در هر منطقه به‌شمار می‌رود و در بسیاری از مناطق خشک و نیمه‌خشک جهان نظیر کشور ایران، اصلی‌ترین منبع جهت تأمین نیازهای شرب و کشاورزی محسوب می‌شود. در سالیان اخیر، با افزایش جمعیت و در نتیجه افزایش برداشت از آبخوان‌ها و تغییرات اقلیمی، تراز آب زیرزمینی در بسیاری از آبخوان‌های ایران همواره نزولی بوده و بسیاری از آبخوان‌های کشور در شرایط وخیم قرار دارند و این شرایط در بسیاری از آبخوان‌های کشور ادامه‌دار بوده یا شرایط در حال بدترشدن است. در همین راستا همواره پایش منظم وضعیت آبخوان‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است و با اتخاذ تصمیم‌های مدیریتی مناسب می‌توان از آسیب‌دیدن هرچه بیش‌تر آبخوان‌ها جلوگیری کرد و همواره خسارت را کاهش داد. هدف این پژوهش تعیین خشک‌سالی‌های دوره آتی و تعیین تأثیر آن بر آبخوان دشت شهرکرد می‌باشد. در این پژوهش با استفاده از برونداد مدل‌های CMIP6 در ابتدا متغیرهای اقلیمی نظیر بارندگی و دما برای دوره آتی شبیه‌سازی شده و وضعیت بارندگی در منطقه تا سال 2100 تعیین شده است. در ادامه با استفاده از مدل ANFIS، عمق آب زیرزمینی در پنج پیزومتر منتخب در سطح دشت تا سال 2050 پیش‌بینی شده است. با توجه به نتایج این پژوهش، وضعیت آبخوان دشت شهرکرد تا سال 2050 تعیین شده و مشخص شده است در برخی از نقاط دشت شهرکرد، عمق آب زیرزمینی تا 26 متر افزایش پیدا خواهد کرد. از این‌رو، با توجه به تغییرات محتمل در آینده‌ای نه چندان دور و به‌منظور جلوگیری از وخیم‌ترشدن شرایط و افزایش خسارت‌ها، باید تصمیم‌های مدیریتی مناسبی در این منطقه اتخاذ شود.
Keywords
